သၽွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ SSRC ဗိုလ္မိုးဟိန္း (ေခၚ) စဝ္ကြဏ္းဇိန္း  ေခတ္ကတည္းက စတင္တည္ထားခဲ့ေသာ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဝပ္ဖဝိန္းအင္း ေက်ာင္းတိုက္မွေစတီေတာ္မြမ္းမံၿပီးစီးမွုအား လာမည့္မတ္ခ္်လ၌ ေရစက္သြန္းခ် လွူဒါန္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ မာရဇိန ေစတီလို႔ေခၚတယ္။    စဝ္ ကြဏ္းဇိန္း (ဗိုလ္မိုးဟိန္း)လက္ထက္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ကတည္း သူကိုယ္တိုင္ အဓိဌာန္ၿပီး တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ေစတီေပါ့။ ၁၉၇၈ မွာတုန္းက ထီးေတာ္တင္ၿပီးၿပီတခါ။ အခုတေခါက္ျပန္ၿပီး မြမ္းမံတာေပါ့။ လာမယ့္ မတ္ခ္်လထဲမွာ ေရစက္ခ် လွူဒါန္း မယ္” ဟု ပိန္းလုံရြာေဒသခံတဦးကေျပာသည္။

အဆိုပါ ဝပ္ဖဝိန္းအင္းေက်ာင္းတိုက္သည္ ထိုင္းနိုင္ငံခ်င္းမိုင္ခရိုင္ ဝိန္းဟိုင္ၿမိဳ႕နယ္ ပိန္းလုံအုပ္စု လတ္တိုင္ရြာ တြင္ တည္ရွိၿပီးထိုင္း-ျမန္မာနယ္ျခားမ်ဥ္းေပၚတြင္ တည္ရွိပါသည္။ သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း မုံးေတာ့ မုံးထားၿမိဳ႕နယ္ခြဲႏွင့္ မ်က္ႏွာ ခ်င္း ဆိုင္တြင္တည္ရွိပါသည္။
၁၉၆၈ က ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ကြဏ္းဇိန္းက ထိုင္း-ျမန္မာနယ္ျခားမ်ဥ္းေပၚရွိ ထိုင္းဘုရင္ ျဗနရဇ္မင္းတည္ထား ကိုးကြယ္ေသာ ေစတီအေပၚ မာရဇိန (မာန္နတ္အား ေအာင္ျမင္ျခင္း) ေစတီကို ထပ္မံတည္ထားခဲ့ေၾကာင္း သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနေသးေသာ ၎၏ ေကဒါမ်ားကေျပာျပသည္။

ေစတီေတာ္အား ၁၉၇၈  ဝါဆိုလျပည့္ေန႔ (ေမလ ၂၁ ရက္ သၽွမ္းျပည္အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးေန႔) ၌ ေစတီေတာ္ အား ထီးေတာ္တင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ဦးခြန္ဆာ၏ MTA မုံးတိုင္းတပ္မေတာ္ လက္နက္ခ်ၿပီး ေနာက္ပိုင္း မြမ္းမံေစာင့္ေရွာက္သူ နည္းပါးသြားသျဖင့္ ယိုယြင္းေနရာ ယခု ၄-၅ ႏွစ္ အတြင္းမွ ျပန္လည္မြမ္းမံျပဳျပင္တည္ေဆာက္ လာခဲ့ေၾကာင္း လည္း ဆိုပါသည္။

“ ရြာသားေတြရယ္ ပိန္းလုံအုပ္စုဥကၠဌရယ္ ေက်ာင္းတိုက္ရဲ့ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ရယ္ စိုင္းသာဦးရယ္ ေပါင္းၿပီးမွ မြမ္းမံၾကတယ္။ ဘတ္ ၃ သန္း နီးပါးကုန္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ နံရံေဆးပန္းခ်ီေတြ အတြက္ မပါေသးဘူး။ မတ္လထဲမွာ အလွူလုပ္မယ္ဆိုေတာ့ မိုးရြာရင္ ဗြက္ထမွာစိုးလို႔ဆိုၿပီး ေစတီေတာ္ပရဝုဏ္ထဲမွာလဲ ဘေလာက္တုံးေလးေတြခင္းထားတယ္” - ဟု လတ္တိုင္ေဒသခံကေျပာပါသည္။


၂၀၁၃ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔ ကြယ္လြန္ၿပီးသူမ်ားအားလုံးအားရည္စူးကာ ဆြမ္းကပ္မည္ျဖစ္သည္။ မတ္လ ၂၅ ရက္ ရပ္နီး ရပ္ေဝး၊ ျပည္တြင္းျပည္ပမွလာေသာ ဧည့္သည္မ်ားအား ေကၽြးေမြးလွူဒါန္းမည္ျဖစ္သည္။ မတ္လ ၂၆  ရက္တြင္မွ ေရစက္ သြန္း ခ် အမၽွေပးေဝၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါေက်ာင္းတိုက္မွသံဃာေတာ္မ်ားအသိုင္းအဝိုင္းကေျပာပါသည္။

၁၉၉၆ ခြန္ဆာလက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဝပ္ဖဝိန္းအင္းေက်ာင္းတိုက္ ပရဝုဏ္အတြင္းရွိ သိမ္ေက်ာင္းေတာ္အားလည္း အစိုး ရတပ္က အေျခခ်စခန္းအျဖစ္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၁-၂၀၀၂ ခုႏွစ္စစ္ေရးတင္းမာမွုေနာက္ပိုင္း နယ္ျခားမ်ဥ္း အနီး ေျမျမႇုပ္မိုင္းမ်ားျမႇုပ္ႏွံထားေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းတိုက္ႏွင့္ သိမ္ေတာ္ၾကား ျဖတ္သန္းသြားလာျခင္းလည္းမရွိ ေတာ့ ဘဲ ေက်ာင္းေတာ္ပရဝုဏ္လည္း ႏွစ္ျခမ္းျဖစ္သြားခဲ့ရေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းတိုက္ႏွင့္ ေစတီေတာ္မွာမူ ထိုင္းဘက္ျခမ္း၌ ရွိေၾကာင္း သည္ဟု ဆိုသည္။