ၿမိဳ႕အဝင္အထြက္ဂိတ္၊ လမ္းတံတားဂိတ္မ်ား၌ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားက အခြန္မ်ား ပိုမိုေကာက္ခံေနမွုျဖင့္ ျပည္သူမ်ား၏ ခရီးသြားလာမွုကို တားဆီးဟန႔္တားေနသကဲ့သို႔ျဖစ္ေနေၾကာင္း သၽွမ္းလူ႔အခြင့္အေရး မ႑ိဳင္ SHRF က ဆိုပါသည္။
က်ိဳင္းတုံ-မိုင္းလားလမ္းေပၚမွ ဂိတ္တစ္ခု (Photo: Arntai / SHAN)

ဦးသိန္းစိန္ သမၼတ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ နိုင္ငံေရး အေျခအေန တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာသည္ဟုဆိုကာ ျပည္သူမ်ား ခရီးသြားလာမွု ယခင္ကထက္ပိုမို မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမၽွ အစိုးရ၏ ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းမ်ားလည္း အခြင့္ေကာင္းယူကာ အခြန္ေစာင့္ၾကပ္ေကာက္ခံလာေၾကာင္း၊ ေစာင့္ၾကပ္ေကာက္ခံ မွုမွာလည္း ၂၀၁၂ အတြင္း ပိုမိုမ်ားျပားလာေၾကာင္း ဂ်ႏၷဝါရီလ ၃၀ ရက္ေန႔ထုတ္ SHRF ၏ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုင္းနိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ခရိုင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရွိ BP1 ႏွင့္ ပုံပါက်င္ နယ္စပ္ဂိတ္၌ ယခင္ႏွစ္မ်ားက ခရီးသြား တစ္ဦးလၽွင္ ဘတ္ ၃၀၀ ေကာက္ခံရာမွ ၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာလမွစ၍ ဘတ္ ၅၀၀ တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံ လာေၾကာင္း၊ လင္းေခးၿမိဳ႕ ပန္ေပါင္းရြာ ေနာင္လိုင္ဂိတ္၌ ယခင္က ဗဲင္ကားတစ္စီးကို ျမန္မာစစ္သား မ်ား က်ပ္ ၃၀၀၀ ေကာက္ယူရာ ၂၀၁၂ အတြင္း ၃ ဆတိုး ေကာက္ခံလာေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

“ဂိတ္မွာ စစ္သားကို ေပးၿပီးရင္ ရဲကိုထပ္ေပးရတယ္။ ရဲက ၁ သိန္းခြဲ ေတာင္းတယ္ဗ်။ အိမ္ေရာက္ ေတာ့ သူတို႔ကိုေပးရတာနဲ႔ က်ေနာ္ ကားဆြဲလို႔ရတာနဲ႔ တြက္ၾကည့္လိုက္ရင္ က်ေနာ့အတြက္ ဘာမွ မက်န္ေတာ့ဘူး” ဟု ဗဲင္ကားသမားတစ္ေယာက္က ေျပာပါသည္။

အဆမတန္ အခြန္ေကာက္ခံမွုသည္ ခရီးသြား ျပည္သူမ်ားအား စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ေပးသည့္   နည္း တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊  သြားလာမွုကုန္က်စရိတ္ ၊ ကားသမားမ်ား ကားခရေငြႏွင့္ ဂိတ္ေၾကး ဘီးခြန္ေပးရ သည့္ေငြ - မိမိအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ က်န္မက်န္ တြက္ခ်က္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အခ်ိဳ႕က သုံးသပ္ၾကပါ သည္။

“အစိုးရဝန္ထမ္းေတြလည္း ညည္းညဴၾကတယ္။ သူတို႔လစာက သားသမီးေတြကို ေက်ာင္းပို႔ဖို႔၊ အဝတ္ အစားဆင္ေပးဖို႔ ေနေနသာသာ စားဖို႔ေတာင္ မေလာက္ဘူးတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ အခြန္ေတြ ေကာက္ေနရ တာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာတယ္” ဟု လြိဳင္လင္ေဒသခံတစ္ဦးကလည္း ေျပာပါသည္။

သၽွမ္းလူ႔အခြင့္အေရးမ႑ိဳင္ SHRF ကို ၁၉၉၀ ဒီဇင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔၌ (ပင္လုံစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ သူ ခြန္ၾကာပု၏သား) ခြန္ၾကာဦးက စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ မွစ၍ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ လစဥ္ လတိုင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သၽွမ္းျပည္တြင္း အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းခံရမွုႏွင့္ သတ္ျဖတ္မွု အေၾကာင္း ေရးသားထားေသာ “Dispossessed” ႏွင့္ သၽွမ္းအမ်ိဳးသမီးေရးရာ ဆက္သြယ္လွုပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေရးအသင္းႏွင့္ ပူးေပါင္းထုတ္ေဝသည့္ စစ္ပဋိပကၡအတြင္း သၽွမ္းျပည္အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဓမၼျပဳက်င့္ခံရသည့္အေၾကာင္း ေရးသားထားေသာ “License to Rape” စာအုပ္တို႔မွာ လူသိမ်ားလွ သည္။ 

အခ်က္အလက္ အျပည့္အစုံ ဖတ္ရွုရန္ - www.shanhumanrights.org