၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ စီးပြားေရး ကြန္ျမဴနတီ (ASEAN Economic Community- AEC) ျဖစ္လာ ပါက ကခ်င္ႏွင့္သၽွမ္းျပည္သည္ အင္အားႀကီးနိုင္ငံမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား မ်က္စိက်စရာ ေနရာ ျဖစ္လာနိုင္ေၾကာင္း ထိုင္းပညာရွင္မ်ားက ေျပာဆိုပါသည္။
                                       Dulyaphak Preecharach (Photo:SHAN)

“ကခ်င္နဲ႔သၽွမ္းျပည္မွာ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတုန္း။ လၽွပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ဖို႔ ေရအားလည္း အလုံအေလာက္ရွိတယ္။ အရင္က ေလာနိုင္ငံဟာ အာရွရဲ့ ဘက္ထရီအိုးလို႔ တင္စားၾကေပမဲ့ အခု လၽွပ္စစ္ေတြ သိပ္မထုတ္နိုင္ေတာ့ ကခ်င္နဲ႔သၽွမ္းျပည္ဘက္ကို ေရႊ႕လာနိုင္တယ္။ ဒီနယ္ေျမဟာလည္း တ႐ုတ္၊ အေမရိကန္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္စတဲ့ အင္အားႀကီးနိုင္ငံေတြ ၿပိဳင္ဆိုင္လုယူခ်င္ တဲ့ နယ္ေျမလည္း ျဖစ္တယ္” ဟု ထိုင္းပညာရွင္ Dulyaphak Preecharach က ေျပာပါသည္။

ASEAN Economic Community: Opportunities and Challenges ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဟာေျပာပြဲ တရပ္ကို စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၄ နာရီထိ ထိုင္းနိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ Holiday Garden Hotel ၌ ဘန္ေကာက္မွ သၽွမ္းသံဃာေတာ္ႏွင့္ သၽွမ္းတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕က ဦးစီးက်င္းပရာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ အပါအဝင္ ပရိသတ္ စုစုေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
                                       Dr. Chayan Vatanabhuti (Photo:SHAN)

“ဒီလိုၿပိဳင္ဆိုင္လူယုမွုေတြ ရွိနိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ AEC ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မလုပ္တတ္ရင္ေတာ့ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာနိုင္တယ္” ဟု ခ်င္းမိုင္တကၠသိုလ္မွ Dr. Chayan Vatanabhuti ကလည္း ေျပာပါ သည္။

AEC ထူေထာင္ပါက နယ္နိမိတ္ ျပႆနာ၊ လူမ်ိဳးေရးဝါဒ ျပႆနာ၊ ဘာသာစကား ျပႆနာရွိနိုင္ ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ One vision ျဖစ္လာနိုင္ေသာ္လည္း One identity, One community ျဖစ္ လာရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း ဆို၏။
                                                   Somrit Luechai (Photo:SHAN)

AEC ထူေထာင္လိုပါက ခ်စ္ - မိမိလူမ်ိဳးကို ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္း - အျခားလူမ်ိဳးကို မုန္းျခင္း၊ ေၾကာက္ - အျခား လူမ်ိဳးက မိမိလူမ်ိဳးအေပၚ အနိုင္ယူမည္ကို ေၾကာက္ျခင္း၊ မသိ - အျခားလူမ်ိဳး၊ အျခားတိုင္းျပည္ အေၾကာင္းကို မေလ့လာျခင္း ဆိုသည့္ အဂတိတရား ၄ မ်ိဳးကို ေက်ာ္လြန္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဤအဂတိ မ်ား ရွိေနသေရြ႕ EU ကဲ့သို႔ ျဖစ္လာရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း Somrit Luechai က ေျပာပါသည္။

AEC ျဖစ္လာပါက ခရီးသြား လည္ပတ္မွု မ်ားလာျခင္း၊ စီးပြားေရး ကုန္သြယ္မွု ေကာင္းမြန္လာျခင္း၊ တင္းမာေနသည့္ နယ္နိမိတ္ျပႆနာမ်ား ေလၽွာ့က်လာနိုင္ျခင္း၊ လူတစ္ေယာက္တည္း ၃-၄ နိုင္ငံသား ျဖစ္နိုင္ျခင္း၊ မိမိရိုးရာယဥ္ေက်းမွုမ်ားကို တိုင္းတပါးအား ျပသနိုင္ျခင္းစသည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရွိလာ နိုင္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

“အဆိုးဘက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ AEC ျဖစ္လာရင္ လယ္ယာေျမေတြကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက အဓမၼ ဝယ္ယူတာေတြ မ်ားလာမယ္။ ျပည္သူေတြလည္း လုပ္စားဖို႔ ေျမမရွိေတာ့ တိုင္းတပါးကို ထြက္ ေျပးမယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမွုလည္း မ်ားလာမယ္။ တိုင္းျပည္မဲ့လူေတြလည္း မ်ားလာမယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့လူနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့လူေတြၾကာ မွာ ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ စီးပြားေရးေတြလုပ္ေတာ့ သဘာ၀ ပတ္ဝန္းက်င္လည္း ပ်က္စီးမယ္။ ဓာတုပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာေတြလည္း ပ်က္စီးမယ္” ဟု Dr. Chayan Vatanabhuti က ေျပာပါသည္။

ျပည္သူကို AEC ၏ ေကာင္းက်ိဳးစံစားေစခ်င္ပါက အာဏာပိုင္မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ျပည္သူႏွင့္ ေဆြးေႏြးလုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း၊ ပညာေရး၌လည္း ရည္မွန္းထားသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ပညာေရးစနစ္ ျဖစ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသာမက ရဟန္း၊ ျပည္သူကိုလည္း AEC အေၾကာင္း ပညာေပး ေဟာေျပာသင့္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

ASEAN Economic Community: Opportunities and Challenges Seminar ကို ပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ Dr. Chayan Vatanabhuti, Somrit Leuchai, Dr. Kitti Bhodhikitti, Dr. Thani Thitaviriyo, Dulyaphak Pricharach ႏွင့္ We Women Foundation မွ မခင္ၿငိမ္းစံတို႔က တက္ေရာက္ေဟာေျပာခဲ့ပါသည္။