သၽွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ေနာင္တရားၿမိဳ႕နယ္ခြဲရွိ တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံအား တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမွုျဖင့္ ျပန္လည္လည္ပတ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနမွုအေပၚ ေဒသခံ ရွမ္း ၊ ပအိုဝ္း ၊ ဓႏုစသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွ စုေပါင္းဆႏၵျပကန႔္ကြက္ခဲ့ၾကပါသည္ ။


တီက်စ္ၿမိဳ႕ဦး ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ေက်ာက္မီးေသြး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မည့္ ကုမၸဏီက လူမွုႏွင္မ့ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အက်ိဳးသက္ေရာက္နိုင္မွုဆိုင္ရာ စစ္တမ္း EIA /SIA ေဆာင္ရြက္ထားရွိမွုမ်ားကို ရွင္းလင္းျပေနစဥ္ လာေရာက္သည့္ ေဒသခံသုံးပုံနစ္ပုံက ကန႔္ကြက္ေၾကာင္း စာရြက္မ်ားကိုင္ေဆာင္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ ။

ဓါတ္ပုံ > သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္ / တီက်စ္ ေက်ာက္မီးေသြး ျပန္လည္ လည္ပတ္မွု အလိုမရွိသည့္ ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ ေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းျမင္ကြင္း

ေခတၱရပ္နားထားရာမွ ျပန္လည္ လည္ပတ္ေတာ့မည့္ တီက်စ္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံမွာ လူေနအိမ္ေျခမ်ား အနီးတြင္ တည္ရွိၿပီး ယခင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွ စတင္၍ ေဒသခံမ်ား ကန႔္ကြက္မွု ရွိခဲ့သည့္ စက္႐ုံလည္း ျဖစ္သည္ ။ တီက်စ္ၿမိဳ႕ဦး ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ား ၊ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံတည္ေဆာက္မည့္ ဝူရွီးဟာဖန္း တ႐ုတ္ကုမဏီတို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္ ။


ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွ စတင္ကာ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံမ်ားမွ ထြက္ရွိလာသည့္ ျပာမွုန္မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားသည္ ယားနာကဲ့သို႔ေသာ ေဝဒနာမ်ားကို ခံစားေနရၿပီး ၊ ယခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ေရရွားပါးမွု ျပႆနာကိုလည္း ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္ ။


ယင္းစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ လၽွပ္စစ္ႏွင့္စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနမွတာဝန္ရွိ သူမ်ားက ေက်ာက္မီးေသြးကို အသုံးျပဳ၍လၽွပ္စစ္ထုတ္လုပ္မွုအက်ိဳးရလာဒ္ သည္နိုင္ငံ့ဝင္ေငြတိုးတက္မွုမ်ားစြာရရွိနိုင္ၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မွုနည္း ေၾကာင္းရွင္းလင္းတင္ျပသြားခဲ့သည္ ။


“ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွာ မလုပ္နိုင္တဲ့ဟာေတြ က်ေတာ္တို႔ ေဒသေတြမွာ လူေနမွုစနစ္တအားညစ္ႏြမ္းေအာင္လာလုပ္ၾကတယ္ ၊ မနက္ဆိုရင္ ၃ နာရီကေနမိုးလင္းအထိ ၊ ညဆိုရင္ ရ နာရီကေနေတာက္ ေလ်ာက္ အဲ့ဒီကေက်ာက္ မီးေသြးေညႇာ္ႏွ႕ံေတြရြာေတြဘက္ကို ေရာက္လာၿပီး တအားႏွံ့တာ ဘယ္လိုအႏွံ့လဲဆိုေတာ့လမ္းျပင္တဲ့ကတၱရာမီး ရွို႔ထားတဲ့အႏွံ့ ေရခ်ိဳးရင္လဲယားတယ္ ေဆး႐ုံေရာက္ၾကတယ္ ၊ စိုက္ပ်ိဳးထားတဲ့အပင္ ေတြလဲပုတ္ကုန္တယ္ ၊ ေမြးျမဳေရး တိရိစၧာန္ေတြလဲေသတယ္ ေကာင္းက်ိဳး ဘာတစ္ခုမွမရွိဘူး ၊ အခုရြာေတြမွာသုံးေနတဲ့မီးကလဲ ေလာပိတကေနတိုက္ ရိုက္သြယ္သုံးေနၾကရတာ ”ဟုတီက်စ္ေဒသခံဦးေသာင္းတင္ကေျပာသည္ ။


ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ရာတြင္ ေပ ေလးရာ ထက္မနည္း နက္ျခင္း ေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ေလးဖက္ေလးတန္ေရမ်ား တြင္းထဲသို႔ေရာက္ ရွိကုန္၍ ၄င္းပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွေရ ရွားပါးမွုျပႆနာ ၊ ေရမသန႔္ရွင္းမွု ၊ ေလထုညစ္ညမ္းမွု ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား မ်ားဆုတ္ ယုတ္လာမွု မ်ားကို ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ၊ ေက်ာက္မီးေသြးမွ ထြက္ရွိလာ ေသာျပာမ်ားသည္ ေရႏွင့္ေရာ ကာေျမဆီလႊာမ်ားပ်က္ဆီးၿပီး အဂၤေတသဖြယ္ျဖစ္လာနိုင္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံလူထုမ်ားက စိုးရိမ္ပူပမ္ လၽွက္ရွိသည္ ။


၂၀၁၄ ခုနစ္ အကုန္တြင္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံတြင္ တပ္ဆင္ထားသည့္ စက္ပစၥည္းမ်ားမွာ ေခတ္မီျခင္းမရွိဟု ဆိုကာ စက္႐ုံအား ေခတၱရပ္နားခဲ့ၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသက္တမး္ ကုန္ခါနီးတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံပိုင္ ကုမၸဏီျဖစ္သည့္ Wu HauGaung ကုမဏီမွ စီမံကိန္းကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ တင္ဒါေပးမွုမွာလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမွု မရွိခဲ့ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္ ။


' တ႐ုတ္ကုပၼဏီကို တင္ဒါစနစ္နဲ႔ ေအာင္ျမင္ခဲ့တာလို႔ေျပာသြားပါတယ္ တင္ဒါကို ဘယ္နိင္ငံ ဘယ္ကုပၼဏီေတြက တင္ခဲ့သလဲဘယ္လိုေအာင္ျမင္ခဲ့တာလဲဆိုတာမရွင္းလင္းဘူး အျပင္ စာခ်ဴပ္ဘယ္လိုခ်ဴပ္ခဲ့သလဲဆိုတာေျပာျပျခင္းမရွိတာကိုေတြ႕ရပါတယ္ တ႐ုတ္ကုပၼဏီ (ဝူးရွီးကြာဟမ္း) မွ ဦးလွစိုး ေျပာျပသြားတာက အခုစက္႐ုံ အတြက္စာခ်ဴပ္ဟာ ၂၂ ႏွစ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရထားေၾကာင္း အဆိုပါကုပၼဏီဟာ ဘြိဳင္လာထုတ္လုပ္တဲ့ကုပၼဏီျဖစ္ေၾကာင္း အခိုးအေငြ႕နဲ႔ ဆာလဖာ ကို ဘယ္လိုထိမ္းေၾကာင္းမယ္ဆိုတာ ကို တိက်တဲ့စနစ္ မေျပာသြားပါဘူးအေမရိကန္ နည္းစနစ္အတိုင္းအသုံးျပဳမယ္လို႔ ဘဲေျပာသြားတာပါ အေမရိကန္နည္းစနစ္ဆိုတာဘယ္လိုမ်ိဴးလဲ ?? လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ကသုံးခဲ့တဲ့နည္းပညာအတိုင္း အသုံးျပဳမယ္ဆိုေတာ့ အခုကမၻာႀကီးမွာ ေက်ာက္မီးေသြးဆိုးက်ိဴးေၾကာင့္ ေလၽွာ့ ျခေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာနိင္ငံမွာလာၿပီး စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးအျမတ္လာထုတ္တယ္လို႔ဘဲျမင္ပါတယ္ ၊ ေရအ သုံးျပဳမူ ဟာ တစ္ရက္ကို ေရဂါလံ ၄၀၀၀၀ အသုံးျပဳ မယ္လို႔ဘဲသိရၿပီး ေရကို ဘယ္လိုရယူမယ္ဆိုတာမေျပာျပပါဘူး ။ ဒီေဒသမွာက ေရရွားလာၿပီ ' ဟု လူ႔အခြင့္ေရး လွုပ္ရွားသူ ကိုမိုးက ေျပာသည္ ။


တီက်စ္ ေက်ာက္မီးေသြးသုံး လၽွပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံ ကိစၥသည္ အစိုးရသစ္၏ ထုအေပၚထားသည့္ သေဘာထားကို သိရွိရမည္ျဖစ္သကဲ့သို႔ တ႐ုတ္နိင္ငံ၏ ရင္းနီးျမဳတ္နံမွုအေပၚ ထားသည့္ သေဘာထားကိုလည္း သိရွိရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံ စိုင္းလုံဝမ္း ကလည္း ဆိုသည္ ။


“ ဒီစီမံကိန္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာလည္း ေဒသခံေတြအတြက္ အမ်ားႀကီး ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရတဲ့ စီမံကိန္းျဖစ္တယ္ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တင္ဒါေပးတဲ့ ကာလက ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ကပ္ေနလို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အေႏွာင့္ယွက္ျဖစ္မွာစိုးလို႔ မကန႔္ကြက္ခဲ့တာ ။ အစိုးရ သစ္အေနနဲ႔ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ မ်က္ႏွာကို ၾကည့္ေစခ်င္တယ္ ။ ၾကည့္လိမ့္မယ္လို႔လည္းထင္တယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း သူတို႔ကို အက်ပ္ေတြ႕ေအာင္လုပ္တာ မဟုတ္ဘူး ။” ဟု ဆႏၵျပပြဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ စိုင္းလုံဝမ္းက ေျပာသည္.။


တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံစီမံကိန္းရပ္ဆိုင္းေရးအတြက္ ေဒသခံလူထု၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ

၁၊ေက်ာက္မီးေသြးသုံးစက္႐ုံမ်ား ဖ်က္သိမ္းေရး

၂၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ား အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာပါ

၃၊ နိင္ငံသားမ်ား၏အခြင့္အေရးကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ကာကြယ္ေပးပါ

၄၊ အစိုးရသစ္ လူထုအသံကိုနားေထာင္ပါ

၅၊EIA လုပ္ငန္းစဥ္ အလိုမရွိ တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္ ။


ယင္းစီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံထုတ္စက္ယႏၲယား မ်ားျဖင့္သာအသုံးျပဳမည္ျဖစ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံ့မွုပမာဏ က်ပ္သန္းေပါင္း ေလးဆယ့္ခုႏွစ္သန္း အကုန္က်ခံမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင္း ၊ စီမံကိန္းကာလ အေနျဖင့္ (၂၂) ႏွစ္ၾကာလုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၊ ေအာက္တိုဘာလ (၂၂) ရက္ေန႔တြင္ လၽွပ္စစ္ႏွင့္စြမ္း အင္ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုထားၿပီး ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ MIU မွခြင့္ျပဳထားေၾကာင္း သိရသည္ ။


တီက်စ္ေဒသမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒအရ ပအိုဝ္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတြင္ပါ၀င္ၿပီး ေဒသအေျခစိုက္ပအိုဝ္း ျပည္သူ႔စစ္မ်ားမွာ လူ႔အခြင့္ေရးလွုပ္ရွားသူမ်ားအား ၿခိမ္းေျခာက္မွုမ်ား မၾကာခဏျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္ဟူ သိရသည္ ။