သၽွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ႀကီးခရိုင္ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္ တီက်စ္ေက်းရြာအုပ္စုရွိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမွ လုပ္ခြင့္ရထားသည့္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ုံမွ စြန႔္ပစ္ျပာမ်ားကို ေက်းရြာအတြင္း လမ္းခင္းေပးေနျခင္းမွာ လူထုႏွင့္တိရစၧာန္မ်ား၏က်န္းမာေရးထိခိုက္မည္ကို စိုးရိမ္ရေၾကာင္း လူမွုအေျချပဳ အသင္းအဖြဲ႕က ေျပာဆိုလိုက္ပါသည္။


တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြး လၽွပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံသည္ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္တြင္တည္ရွိၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးမွ စြန႔္ပစ္ျပာမ်ားကို ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္ သာယာကုန္းရြာ အပါအဝင္ အျခားေက်းရြာ ႏွစ္ရြာကို လမ္းခင္းေပးေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာလူထုမဟာမိတ္ (သၽွမ္းျပည္) က ကိုမိုးက ေျပာသည္။

“အဓိက က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက လမ္းခင္းေပးဖို႔ ရြာသူရြာသားေတြက ဘယ္ေလာက္ဘဲေတာင္းေတာင္း အဓိကက ဒီျပာေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ထိသန႔္ရွင္းသလဲ လူေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ ဒုကၡျဖစ္ေစသလဲ၊ အဓိက သူတို႔ရိုးသားရမယ္။ ဒီဥစၥာ အႏၲရာယ္မရွိဘူးဆိုတာ ဘယ္သူက တာဝန္ခံမလဲ ။ ရြာသားေတြ ကေတာင္းလို႔ သူူတို႔ခင္းေပးတယ္ဆိုတဲ့ ပုံစံမ်ိဳးေျပာေနတယ္။ ရြာသားေတြက လမ္းခင္းဖို႔ေတာင္းတာ သူတို႔ တကယ္ေစတနာရွိရင္ ဒီျပာေတြနဲ႔မခင္းေပးသင့္ဘူးေလ ” ဟု ျမန္မာလူထုမဟာမိတ္ (သၽွမ္းျပည္) မွ ကိုမိုး ကေျပာသည္။


ျမန္မာအစိုးရသည္ တီက်စ္ေက်ာက္မီးေသြးလၽွပ္စစ္ဓါတ္အားထုပ္လုပ္ေရးကို တ႐ုတ္နိုင္ငံ ဝွုရွီးကြာဟမ္း ကုမၸဏီအား ၂၂ ႏွစ္ၾကာ ငွားရမ္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးလိုက္ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္လုပ္ငန္းစတင္လည္ပတ္ခဲ့သည္။


သို႔ေသာ္ ၄င္းစက္႐ုံလည္ပတ္မွုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ျပဳလုပ္သည့္ EIA မွ လူထုသို႔ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ လူထု ႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းက ဝိုင္းဝန္းကန႔္ကြက္သျဖင့္ စက္႐ုံလည္ပတ္ေရး ရပ္တန႔္ခဲ့ရသည္။


“ ၂၀၁၇ ေမလ ေလာက္မွာေတာ့ EIA စစ္တမ္းထပ္ေကာက္ဖို႔ု႔ဆိုၿပီးေတာ့မွ စက္႐ုံကို စမ္းသပ္လည္ပတ္ဖို႔ သၽွမ္းျပည္နယ္အစိုးရ လၽွပ္စစ္ဝန္ႀကီး ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိတဲ့ ဦးေဆြသိန္းကေနၿပီး ခြင့္ျပဳလိုက္တယ္။ ၁ ႏွစ္ခြင့္ျပဳလိုက္တယ္ ။ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ဆိုၿပီးမွလည္း ဖြဲ႕တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီမွာ ဘယ္သူေတြ ပါဝင္ၿပီးေတာ့မွ ဘယ္သူေတြက ေစာင့္ၾကည့္တယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိရဘူး။ ဘာကိုေစာင့္ၾကည့္မယ္ ဆိုလည္း မပါဘူး။ အဲ့ေတာ့ စဥ္းစားစရာေကာင္းတာေပါ့ေနာ္” ဟု ကိုမိုး ကေျပာသည္။


၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ EIA လုပ္ထုံးလုပ္နည္းဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၄င္း ဥပေဒ ႏွင့္ ညီညြတ္မွု မရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါစက္႐ုံအား ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္စတင္တည္ေဆာက္ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္လည္ပတ္ခဲ့သည္။


Photo: ေက်ာက္မီးေသြးျပာမ်ားျဖင့္လမ္းခင္းထားပုံ