သၽွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကိုးကန႔္ေဒသတြင္းျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲေၾကာင့္  ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ ယေန႔တိုင္  လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

တ႐ုတ္နယ္အတြင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ခိုလွုံေနေသာဒုကၡသည္ ၇၀၀ ေက်ာ္အား ေလာက္ကိုင္ေဒသမွ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္ရန္ ဧၿပီလလယ္က အစိုးရတပ္မေတာ္ဘက္မွ ေၾကျငာၿပီးေနာက္ပိုင္း   အစိုးရစစ္  တပ္ဘက္မွ လက္နက္ ပစ္ခတ္မွုေၾကာင့္   အဆိုပါ  စခန္းအနီး လက္နက္ ႀကီးက်ေရာက္ခဲ့သျဖင့္   ဒုကၡသည္မ်ား ယခုတိုင္ ေနရပ္မျပန္နိုင္ေသးဘဲ တ႐ုတ္ဘက္ျခမ္း ၌သာ တိမ္းေရွာင္ေနလၽွက္ရွိ ေၾကာင္း သၽွမ္းလူ႔အခြင့္ေရးမ႑ိဳင္  SHRF  က ေျပာသည္။

ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး  ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔က SHRF မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့ပါသည္။

၎ႏွင့္ပတ္သက္၍ SHRF ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ စိုင္းေဟာ္ရွဲန္က - “ ပစ္ခတ္ေနၾကတာက လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္း။    လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမွုေတြနဲ႔အတူ အခက္အခဲ ဒုကၡေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရ တာက ျပည္သူေတြျဖစ္ေနတယ္။ အဆိုးရြားဆုံးကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္က ေနရပ္ျပန္ခိုင္းလို႔ ေနရပ္ ျပန္ၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ လမ္းမွာ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ ေခါင္းျဖတ္တယ္၊  အေလာင္းေဖ်ာက္ခံရ တာေတြ ရွိေနတယ္။ အခုဆို ဒုကၡသည္ ေတြ ေနရပ္ျပန္ဖို႔  တုန္လွုပ္ၿပီးေၾကာက္ရြံ့ေနၾကပါတယ္။  ” ဟု သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္အား  ေျပာျပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ကိုးကန႔္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၏အခြင့္ အေရးကို ကာကြယ္ ေပးရန္အတြက္  သံတမန္မ်ား အဖြဲ႕၊ နိုင္ငံတကာအျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ၾကက္ ေျခနီ အသင္း (ICRC) ၊  ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာ မင္းႀကီး႐ုံး(UNHCR)၊ ေဒသအတြင္းလူ႔ အ ခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ မင္းႀကီး႐ုံး (OHCHR) တို႔ထံလည္း ေတာင္းဆိုထား ေၾကာင္း သၽွမ္းလူ႔အခြင့္ေရးမ႑ိဳင္  SHRF  က ကေျပာသည္။

 အစိုးရႏွင့္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားအၾကား တနိုင္ငံလုံးအပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္း လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ္လည္း ကိုးကန႔္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ေလာက္ကိုင္  တြင္ ယခုႏွစ္ဆန္း ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၉ ရက္ေန႔မွၿပီး ယေန႔တိုင္ ျမန္မာအစိုးရ၏ တပ္မေတာ္က  စစ္ကားႏွင့္ စစ္အင္အားမ်ား ေန႔စဥ္မျပတ္ ျဖည့္စြက္ေနေၾကာင္းသၽွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသခံမ်ားကေျပာသည္။

ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၉ ရက္ေန႔ကစ၍ ကိုးကန႔္ေဒသ ကုန္းၾကမ္းခရိုင္ ေလာက္ကိုင္ၿမိဳ႕အတြင္း ျမန္မာတိုင္း ရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္ေပါင္းစု MNDAA ႏွင့္ အစိုးရတပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ ပြါးခဲ့ရာ( သူပုန္အဖြဲ႕၊ သူပုန္အမာခံ) ဟု ထင္ေယာင္ထင္မွား သံသယရွိခံရေသာ ေဒသခံလူထု အေျမာက္အမ်ား ပစ္သတ္ခံရသည္။ ထို႔အျပင္ ကိုးကန႔္ေဒသခံလူထု ၄ ေသာင္းထက္မနည္း တ႐ုတ္နယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းသို႔ တိမ္းေရွာင္ၾကရၿပီး ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာမွ ကိုးကန႔္ေဒသအတြင္း အလုပ္လာလုပ္ၾကသူမ်ား လားရွိုးဘက္သို႔   တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကပါသည္။

သၽွမ္းလူ႔အခြင့္အေရးမ႑ိဳင္ SHRF ကို ၁၉၉၀ ဒီဇင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔၌ (ပင္လုံကတိပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သူ ခြန္ၾကာပု၏သား) ခြန္ၾကာဦးက စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ မွစ၍ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ လစဥ္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သၽွမ္းျပည္တြင္း အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းခံရမွုႏွင့္ သတ္ျဖတ္မွု အေၾကာင္း ေရးသားထားေသာ “Dispossessed” ႏွင့္ သၽွမ္းအမ်ိဳး သမီးေရးရာ ဆက္သြယ္လွုပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေရးအသင္းႏွင့္ ပူးေပါင္းထုတ္ေဝသည့္ စစ္ပဋိပကၡအတြင္း သၽွမ္းျပည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဓမၼျပဳက်င့္ခံရသည့္အေၾကာင္း ေရးသားထားေသာ “License to Rape” စာအုပ္တို႔မွာ လူသိမ်ားလွသည္။