ပဋိပကၡႏွင့္တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြါးေနေသးေသာ သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း ၀ ၊ မိုင္းလား ႏွင့္ ကိုးကန႔္ ေဒသ တို႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရန္ မေသခ်ာေ သးေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးတင္ေအး က ေျပာသည္။

ဂၽြန္လ ၈ ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာတြင္ က်င္းပသည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဦးတင္ေအးက ၀ ၊ မိုင္းလား ႏွင့္ ကိုးကန႔္ ေဒသတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရန္ မဲစာရင္းေကာက္ခံထားျခင္း မရွိေသးသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရန္အလား အလာနည္းသည္ဟုေျပာဆိုလိုက္ပါသည္။

“ကိုးကန႔္က ေနာက္ႏွစ္လၾကာေလာက္မွာ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္သြားရင္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္နိုင္ ေသး တယ္။ ၀ ကျဖစ္နိုင္ေခ်အနည္းဆုံးပဲ ၊ သူက ပါစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး ။ မဲစာရင္းေကာက္လို႔မရသလို ေရြး ေကာက္ပြဲနီးလာရင္ ပါတီေတြကို စည္း႐ုံးခြင့္တို႔ဘာတို႔က သူတို႔ကလည္း ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးေလ ” ဟု ဦးတင္ေအးက ေျပာသည္။

မိုင္းလားေဒသမွာမူ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပနိုင္သည့္အေျခအေနတြင္ရွိေနေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေရြး ေကာက္ပြဲကာလကတည္းက ကိုယ္စားလွယ္စာရင္းေပး သြင္းျခင္းမရွိခဲ့ပဲ ယေန႔ တိုင္ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္မွု အားနည္းေနျခင္းေၾကာင့္ မဲစာရင္းမေကာက္ခံရေသးသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား စာရင္းတြင္ ပါဝင္ေန ျခင္းျဖစ္ သည္။ ၀ တာဝန္ရွိသူမ်ားက လူဦးေရ ၆ သိန္းေက်ာ္တြင္ နိုင္ငံသား မွတ္ပုံတင္ရရွိၿပီးသူ ေထာင္ ဂဏန္းခန႔္သာ ရွိေနသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရန္မျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း မီဒီယာ အခ်ိဳ႕အား ေျပာဆို ထားသည္။

“ ၀ က ျပည္နယ္ေတာင္းတယ္ဆိုတာ တရားဝင္မွုအတြက္ အဆင့္ေလၽွာ့ေ တာင္းေနတာ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေလာေလာဆယ္ မက်င္းပေသးလဲ သူက ဒီအတိုင္းေနလို႔ရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္လိုက္ရင္ ၂၀၀၈ ေအာက္ေရာက္ သြားမွာ ျဖစ္ၿပီး အခုရေနတဲ့ အဆင့္ထက္ပါနိမ့္သြားလိမ့္မယ္ ။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ဦးစီးအဖြဲ႕မွ တျခားအျပင္လူေတြပါ ထည့္ရေတာ့မယ္ေလ ” ဟု ၀ ေဒသတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပ နိုင္မွု အေျခအေနႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သၽွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွူး ဦးစိုင္းညြန႔္လြင္က မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာဆိုသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွစ္ႀကိမ္ တြင္ လည္း ၀ အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခြင့္မျပဳခဲ့ပဲ သၽွမ္း တိုင္းရင္းသား ပါတီမ်ားကိုပင္ ယေန႔တိုင္ ေဒသ အတြင္းတို႔ ဝင္ေရာက္ ခြင့္မျပဳေသးေပ။

လက္ရွိမဲစာရင္းေကာက္ခံထားသည့္ ၿမိဳ႕နယ္ ၃၂၃ ၿမိဳ႕နယ္စာရင္းတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ၿမိဳ႕နယ္ အားလုံး ပါဝင္သည္ဟုသိရၿပီး သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း မိုင္းေမာ ၊ ပန္ဝိုင္၊ ပန္ဆန္း ၊ နားဖန္း၊ မိုင္းလား ၊ ေလာက္ကိုင္ ႏွင့္ကုန္းၾကမ္း စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ပါဝင္ျခင္းမရွိေသးေပ ။

သို႔ေသာ္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္မူ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရန္အလား အလာမ်ားေၾကာင္း ေျပာဆိုပါသည္။
“ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို မခ်န္ခဲ့ပါဘူး ။ အရင္တုန္းက ၂၀၁၂ တုန္းက ကခ်င္ျပည္ နယ္ကို က်ေနာ္ကိုယ္ တိုင္သြားေတာ့ မဲစာရင္းေကာက္လို႔ မရဘူး ေကာ္ မရွင္ဆင္းလို႔ကိုမရဘူး ။ တခ်ိဳ႕ပါတီေတြက စည္း႐ုံး ေရးဆင္းလို႔မရဘူး။ အခုလိုအေျခအေနက အဲဒီလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္အားလုံး မွာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ ” ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပနိုင္မည့္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ေျပာသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ ရြးေကာက္ပြဲတြင္ လစ္လပ္မဲ ဆႏၵနယ္ ၃ ေနရာမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း က်င္းပျခင္းမရွိနိုင္ခဲ့ေပ ။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလအတြင္း က်င္းပဖြယ္ရွိေနသည့္ အေထြေထြေ ရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္၍ တရားမၽွတေသာေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ က ဆို ထားၿပီး အေမရိကန္အပါဝင္ နိုင္ငံတကာမွလည္း ယင္းေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အေပၚမူတည္ၿပီး ျမန္မာႏွင့္ ဆက္ဆံေရးအေပၚ ျပန္လည္ သုံးသပ္သြားမည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ ရက္အတိအက်ကိုမူ လာမည့္ ဇူလိုင္လဆန္းပိုင္းတြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ နိုင္ဖြယ္ရွိေနသည္ဟု ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌက ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ မီဒီယာအခ်ိဳ႕ကိုေျပာဆိုထားသည္။