လာမယ့္ တနဂၤေႏြေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လြတ္လပ္ၿပီး ပြင့္လင္းမၽွတတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔ အတြက္ သၽွမ္းျပည္အႏွံ့က လူငယ္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေပးဖို႔ သၽွမ္းလူငယ္ကြန္ရက္ကေန တိုက္ တြန္း လိုက္ပါတယ္ ။ အဲဒီအတြက္ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားရပါမလဲ ။ ဒီအေၾကာင္းအေသးစိတ္ကို သၽွမ္းလူငယ္ကြန္ရက္အဖြဲ႕က ေျပာခြင့္ရ စိုင္းဆိုင္မိန္းကို သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထား ပါတယ္ ။ 

ေမး ။    ။ နို၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန႔မွာ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရကေန ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပ မွာျဖစ္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႕ ေနရာမွာ က်င္းပမယ္တခ်ိဳ႕ ေနရာမွာေတာ့ ပိတ္ပင္ခံရတယ္ ။ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ ။ 


ေၿဖ ။    ။ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အရင္ဆုံး ေျပာခ်င္တာက - နိုင္ငံသားတဦးဟာ နိုင္ငံေရးကိုစိတ္ဝင္စား သည္ျဖစ္ေစ စိတ္မဝင္စားသည္ျဖစ္ေစ ၊ နိုင္ငံေရးမွာ စိတ္ပါသည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ ၊ နိုင္ငံေရးကို နားလည္ သည္ျဖစ္ေစ မလည္သည္ျဖစ္ေစ ေရြးေကာက္ပြဲေတာ့ ၀င္ရမွာဘဲ ။ ဆႏၵမဲေပးရမွာဘဲ ။ ဆႏၵမဲေပးမွုဟာ နိုင္ငံသား တဦးရဲ့ တာဝန္ပါ ။ နိုင္ငံေရးကိုလုပ္မယ့္ သူကိုေရြးခ်ယ္တာျဖစ္တယ္ ။ အဲဒီလူကေန သက္ဆိုင္ရာမိမိအမ်ိဳးသားရဲ့ အေရး  ကိုေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ ။ အကာအကြယ္ေပးမယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ၾကည့္လိုက္ရင္ နိုင္ငံေရးေရာ အမ်ိဳးသား ေရးေရာ အေရးပါတယ္ ။ ေငြဒဂၤါးျပားလိုဘဲ ၂ ဖက္လုံးကတန္ဖိုးရွိပါတယ္ ။  ဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြကို နိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေလ့လာဖို႔ တိုက္တြန္း ခ်င္ပါတယ္ ။


ေမး ။    ။ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လူငယ္ေတြ ဘယ္လိုျပင္ဆင္သင့္ သလဲ ။


ေၿဖ ။    ။ နိုင္ငံသားတိုင္းလူငယ္တိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္စြာ မဲေပးခြင့္ရွိလား ၊ ေၾကာက္ရြံြ႕ မွုမရွိဘဲ မဲေပးခြင့္ရွိလား ၊ လြယ္လြယ္ကူကူမဲေပးခဲ့ရလား ဆိုတာေတြကို လူငယ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္ ။ က်ေနာ္တို႔  Tai Youth Network TYN က နိုင္ငံေရးမလုပ္ဘူး ။  အမ်ိဳးသားေရးကိုအေျခခံၿပီး နိုင္ငံေရး ကိုေစာင့္ၾကည့္တယ္ ။ စတင္ ဖြဲ႕စည္းကတည္းကဘဲ အမ်ိဳးသားေရးဘက္ကိုရပ္တည္မယ္လို႔ ဆႏၵျပဳထားတယ္ ။  ဒါေပမယ့္ နိုင္ငံေရးဟာ အမ်ိဳးသား ေရးအတြက္ လြန္စြာအေရးႀကီးပါတယ္ ။ လူငယ္တိုင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးဖို႔ တိုက္တြန္း တယ္ ။ မဲေပးၿပီးရင္ ခ်က္ခ်င္းအိမ္မျပန္နဲ႔ ။ လြတ္လပ္မွုရွိလား ၿခိမ္းေျခာက္မွုရွိလား ဆိုတာမဲ႐ုံမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေပး ဖို႔တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္ ။ 


ေမး ။    ။ လူငယ္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအတြက္ နည္းလမ္းေတြဘာေတြ သင္တန္းေပးထားသလား ခင္ဗ် ။


ေၿဖ ။    ။ ၁ - ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ။ ၆ နာရီကတည္းကစၿပီး မဲထည့္ခြင့္ရလား ။ ၂ - မဲထည့္ေနစဥ္ ေဘးကလာၿပီး ဟိုဟာဒီဟာထည့္ဖို႔ ဖိအားလာေပးလား ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြရွိ သလား ။ ၃ - ရပ္ရြာလူထုမဲလာေပးၾကသလား ။ မ်ားလား ။ မဲ႐ုံမွူးေတြကေန မဲလာေပးတဲ့ ရြာသားေတြကို နည္းလမ္းညြန္ျပေပးလား ။ ၄ -  မဲ႐ုံကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပင္ဆင္ထားလား ။ စည္းကမ္းအတိုင္းလိုက္နာလား ။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ မဲ႐ုံထဲမွာ ၀င္ၿပီး ရွုပ္ေနလား။ အျပင္ကေနစည္း႐ုံးေနတဲ့အဖြဲ႕ ရွိေနလား ။  ၾကည့္ေပးဖို႔ပါ ။


ေမး ။    ။ မဲမရွုံးေအာင္ ။ လူထုက ေတြေဝမွုမရွိေအာင္ေကာ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ။


ေၿဖ ။    ။ TYN ကေန  လူငယ္ေတြကို ေတာင္းဆိုခ်င္တာကေတာ့ - ကိုယ္မဲထည့္မယ့္မဲျပားမွာ ဘာမွမစဥ္းဘဲ မဲထည့္ေပးသြားမယ္ဆို  ရင္ေတာ့ အဲတာ စကၠဴဘဲေပါ့ ။  စဥ္းစားေတြးေတာၿပီးမွ ထည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါက်ေနာ္ တို႔အတြက္အင္အားတခုေပါ့ ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလည္းေရး လြတ္လပ္ ေရး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရဘာအခြင့္အေရးမွ  မရွိဘူး ။


ဒါေၾကာင့္ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲကေန က်ေနာ္တို႔ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္ မလား။ သို႔မဟုတ္က်ေနာ္တို႔ရဲ့အိပ္မက္ကို  သယ္ေဆာင္လာေပးနိုင္မလားဆိုတဲ့ေမၽွာ္ လင့္ခ်က္နဲ႔ပါ ။  


က်ေနာ္တို႔ရဲ့ အျမင့္ဆုံးရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ လူငယ္ေတြရဲ့ကံၾကမၼာ လူငယ္ေတြရဲ့လက္ထဲမွာ ရွိတယ္ဆိုတာဘဲ ။ က်နာ္တို႔က ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလိုလားတယ္ ။ အခြင့္အေရးကို လိုလားတယ္ ။ ေရွ႕ဆက္ကိုယ့္ေျခေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ၿပီးအမ်ိဳးသားေရးကို လုပ္ခ်င္တယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္သြားရမွာက အဓိကပါဘဲ ။ ဒါေၾကာင့္ မိဘျပည္သူေတြကိုမဲထည့္တဲ့ေနရာမွာ ေသခ်ာစဥ္းစားၿပီးမွျဖည့္ေပးပါလို႔ တိုက္တြန္းခ်င္တယ္ ။


ေမး ။    ။ မိုင္းရွူး အပါအဝင္ ၄ ၿမိဳ႕နယ္ကို ယူအီးစီးက ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပတဲ့ေနရာ ေၾကျငာထားတယ္ ။


ေၿဖ ။    ။ လြတ္လပ္စြာလုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ တရားမၽွတမွု ကိုက်ေနာ္တို႔လိုလားတယ္ ။ က်ေနာ္တို႔ စိတ္မေကာင္း ၀မ္းနည္းခံစားရပါတယ္ ။ သၽွမ္းျပည္သား ျမန္မာျပည္သား  နိုင္ငံျခားေရာက္ေနသူ အားလုံး မဲထည့္ရတယ္ေလ ။ ဒီလုပ္ရပ္ေၾကာင့္က်ေနာ္တို႔က ကိုယ့္အမ်ိဳးသားေရးအတြက္လုပ္ေပးမယ့္ သူကိုေရြးခ်ယ္ဖို႔အခြင့္ ဆုံးရွုံးသြားတာ ေတာ့ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး ။   က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ  အခြင့္အေရးကို ခြဲျခားေပးတာဘဲလို႔ ျမင္ တယ္ ။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ ဘာေတြမေျပာေသးနဲ႔ဦး ဒါေတာင္မွ တန္းတူမေပးဘူးဆိုမွေတာ့ ေရွ႕ဆက္မွာ လည္း မၽွတမွုဆိုတာ သိပ္မျမင္ရဘူး ။ ဖိႏွိပ္မွု အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုက ဆက္ရွိဦးမွာဘဲ ။ ဒါေၾကာင့္ မဲဆႏၵရွင္ ေတြအေနနဲ႔ ေသခ်ာစဥ္းစားဖို႔ တိုက္တြန္းတာပါ ။ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔လည္း အရမ္းကိုစိိုးရိမ္ပူပန္ မိပါတယ္ ။ 


ေမး။    ။ TYN ရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲ ။


ေၿဖ ။    ။ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြလည္း ၂ -၃ ႏွစ္မွာလွုပ္ရွားလာတာက ဖြဲ႕စည္းပုံကိုျပင္ဖို႔ အားေပးတယ္ ။ ၂၀၀၈ က တရားမၽွတမွုမရွိဘူး။  တိုက္ပြဲေတြလည္း ရပ္တ့ံဖို႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ဖို႔ အျမဲတိုက္တြန္းေတာင္းဆို လာတယ္ ။  နိုင္ငံေရးဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းရမယ္ ။ သဘာဝ - ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဖ်က္ဆီးထုတ္ ေရာင္းလို႔ နိုင္ငံမဖြံ့ၿဖိဳးလာဘူး ။  ဒါလူငယ္ေတြရဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ျဖစ္တယ္ ။ ဒီေန႔က်ေနာ္ တို႔ လူငယ္ေတြဟာ နိုင္ငံေရးအဘက္ ဘက္က ကူရမယ္ ။ မ်က္လုံးက်ယ္က်ယ္ နားက်ယ္က်ယ္ဖြင့္ၿပီးေလ့လာရမယ္ ။ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ရမယ္ ။ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္တာကို ေရာက္ေအာင္ေပါ့ ။


က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြ အေတြ႕အၾကဳံ ရွိပါတယ္ ။  မိုင္းကိုင္ မိုင္းတုံ ေတာင္ႀကီးေတြမွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အတြက္ ေတာင္းဆိုတုန္းက ေဒသတြင္းလူထုနဲ႔ ေပါင္းၿပီး လွုပ္ရွားဖူး ေတာင္ဆို ဖူးတယ္ ။ ဆန႔္က်င္ဆႏၵၿပ ဖူးပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ဟာက  အမ်ိဳးသားနဲ႔လူထုဘက္ကို ရပ္တည္တာလဲ ။  ဘယ္ဟာက မရပ္တည္တာလဲ ဆို က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြ ဆုံးျဖတ္တတ္ ေနပါၿပီ ။ ဒါေတာင္မဆုံးျဖတ္နိုင္ေသးရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္ေျခေပၚမရပ္တည္နိုင္ေသး တာလို႔ဘဲျမင္ပါတယ္ ။ 


ေမး ။    ။ တမ်ိဳးသားေရးကိုေဆာင္ရြက္ေပးမယ့္သူကို ေထာက္ခံအားေပးပါဆိုတာက ဘယ္အဖြဲ႕ ဘယ္ပါတီဘက္ကို ကာကြယ္ေပးခ်င္သလဲ ။


ေၿဖ ။    ။ က်ေနာ္တို႔လူငယ္အဖြဲ႕ကေတာ့ ဘယ္ဘက္ကိုမွမယိုင္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ ေစာင့္ၾကည့္ ဖို႔ တိုက္တြန္းတာကေတာ့ တျခားသူေတြ ဒီတာဝန္လာယူတာထက္ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြက သြားၿပီးတာ ၀န္ယူရင္ပိုမေကာင္းဘူးလား ။ က်ေနာ္တို႔လူငယ္ထဲက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမွာ ဝင္ၿပိဳင္တာလဲ ရွိတယ္ေလ ။ ဒါကိုလူငယ္ေတြ ၾကည့္တတ္မယ္ နားလည္မယ္ လို႔ယုံၾကည္ပါတယ္ ။


တကယ္လို႔လူငယ္ဟာ အမ်ိဳးသားေရး နိုင္ငံေရးကိုစိတ္မဝင္စားရင္ အဲဒီလူမ်ိဳးဟာ မၾကာခင္ မွာဘဲ သုဥ္းသြားလိမ့္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံေရးကို ေလ့လာပါ ။ အမ်ိဳးသားေရး ဘက္က ေနရပ္တည္ေပးမယ့္သူကို ေထက္ခံအားေပးပါလို႔ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုခ်င္ ပါတယ္ ။ 


သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေလ့ လာတတ္ေစ ရန္ ၊ လူငယ္မ်ားအခ်င္းခ်င္းေရွ႕ဆက္အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္တတ္ေစရန္ ၊ သၽွမ္းျပည္ ထြက္သဘာဝ သယံဇာတမ်ား စုေပါင္း ကာကြယ္တတ္ရန္ႏွင့္ လူငယ္မ်ားအခ်င္းခ်င္း သိကၽြမ္းဝင္ တတ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး သၽွမ္းျပည္အႏွံ့မွ သၽွမ္းလူငယ္မ်ားကို သၽွမ္းလူငယ္ကြန္ရက္အဖြဲ႕မွ ဦးေဆာင္ကာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေတာင္တက္လွုပ္ရွားမွု ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။