မိုးတြင္းမွာ ေရႀကီးေရလၽွံမွုနဲ႔ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရေတြေၾကာင့္လယ္ယာေျမပ်က္စီးမွုေတြ ထပ္မံမၾကဳံရေအာင္ ဆိုတဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ၿမိဳ႕ခံ လူငယ္ေတြ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းမွုမွာ စိတ္ပါ၀င္စားလာေအာင္နဲ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္ေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ သၽွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း မွာ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ရာသီဥတုနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အသိ ပညာေပးေဟာေျပာပြဲတရပ္ က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့ပါတယ္ ။

အစိမ္းေရာင္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္သစ္ပင္ျမတ္နိုးသူမ်ားအသင္းမွ ဦးေဆာင္က်င္းပရာမွာ ေျပာင္းလဲလာေသာရာသီဥတု အေၾကာင္းစပ္လ်ဥ္းၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ရာသီဥတုပိုင္းဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားကေန လာေရာက္ ေဟာေျပာေပး ခဲ့ပါတယ္ ။


ေဟာေျပာပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရး ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳလုပ္တဲ့ အစိမ္းေရာင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္သစ္ပင္ျမတ္နိုးသူမ်ားအသင္း ဥကၠဌ စိုင္းခမ္းနိုင္က - “ အရင္ ႏွစ္ တုန္းက က်ိဳင္းတုံမွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ေရႀကီးေရလၽွံမွုမွာ သစ္ပင္ေတြ ခုတ္ထားရာကေန က်န္ခဲ့တဲ့ သစ္တုံး သစ္ငုတ္ေတြ အဓိက ေမၽွာပါလာ တာေတြ႕ရတယ္ ။ တကယ္လို႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းမွုအေပၚ အေလးမထားဘူးဆိုရင္ ယခင္ႏွစ္ေတြထက္ ေတာင္ က်ေခ်ာင္းေရ ပိုမ်ားမယ္။ၿပီးခဲ့တဲ့ ေႏြကလည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ယူဝီအင္းဒက္စ္အျမင့္ဆုံး ၁၆.၅ ဟာလည္း က်ိဳင္းတုံမွာ ေတြ႕ရ ပါတယ္ ။ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ေနာက္ဘာထူးျခားတာရွိလဲဆိုေတာ့ သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္းဟာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္အမ်ားဆုံးထုတ္ လုပ္တဲ့ ထိုင္းနဲ႔ တ႐ုတ္ၾကားမွာ တည္ရွိေနတာပါ့ေနာ္ ။ ဒါဟာလည္း ေနာက္ေနာင္မွာရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မွုဆိုးရြားမယ့္ေနရာ တခုျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း ပညာရွင္ေတြ ေထာက္ၿပ တယ္။ ဒီဟာေတြဟာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ ေနာင္လာေနာက္သားေတြ အတြက္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆုံး ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မွုျဖစ္လာနိုင္ တဲ့အတြက္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္ေအာင္ျဖစ္ပါတယ္ ”- လို႔ ေျပာပါတယ္ ။


သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးမွုနဲ႔ ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္လာတဲ့ ရာသီဥတု ဒဏ္ကိုသၽွမ္းျပည္နဲ႔အဝွမ္းမွာ ခံစားေနၾက ရပါတယ္ ။ ေတာင္ေပၚ ၊ ျမင့္မား တဲ့ေနရာမွာေနထိုင္တာေတာင္မွ မိုးသည္းရင္ ေတာင္ၿပိဳမွုေဘး ခံေနရတာေတြ ၊ ၿမိဳ႕ရြာ အမ်ားေရႏွစ္ျမႇုပ္တာေတြ ယမန္ႏွစ္က ကိုေတြ႕ၾကရၿပီးျဖစ္ပါ တယ္ ။


ေျမျပန႔္မွာေနတဲ့သူေတြအဖို႔ကေတာ့ ေျပာစရာကိုမရွိေတာ့ပါဘူး ။ သၽွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕မွာလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြက ဆက္တိုက္ ဆိုသ လို ေတာင္ က်ေခ်ာင္းေရေၾကာင့္ ေဒသခံေတြရဲ့ လယ္ယာေျမဧကေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္ ။


ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကဆိုရင္တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕က ပါေလ်ာ က်ိန္းလပ္ဘက္မွာေရ လၽွံမွုေၾကာင့္ ေသေၾကမွုရွိတဲ့အထိပါ ။


“ ခုဒီႏွစ္ပိုင္းအတြင္းမွာ မၾကဳံစဖူး သဘာဝေဘးအမ်ားႀကီးေတြ႕တယ္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးဆုံးရွုံး မွုမ်ား တယ္ ။ ဒါေတြဟာ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ သလဲ- ဒါမ်ိဳးေတြထပ္မၾကဳံရေအာင္ ဘယ္လို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္သင့္ သလဲဆို တာ အရင္းအျမစ္သိရေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သဘာဝ ပတ္ဝန္း က်င္အေပၚ အာ႐ုံစိုက္လာတာေတြ႕ရပါတယ္ ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း အခုလိုဗဟုသုတေတြ သိရၾကားရေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္ ”- ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္တဲ့ လူငယ္ စိုင္းစိုင္းကေျပာပါတယ္ ။


ေဟာေျပာပြဲမွာ မိုးေလဝသပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္ က “ ပို၍ေကာင္း မြန္ေသာ အနာဂတ္သို႔ ” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း ၊ ေဒၚေဒဝီသန႔္စင္က “ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အနာဂတ္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ” ဟူသည့္ေခါင္း စဥ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ေဒါက္တာေစာမြန္သိမ့္က “လူတိုင္းပါ၀င္ကူညီေပး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး” ဟူသည့္ေခါင္းစဥ္ျဖင့္လည္းေကာင္း အသီးသီးေဟာေျပာသြားခဲ့ပါတယ္ ။


ေဒါက္တာထြန္းလြင္ကေတာ့ “က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕ဟာ ဒယ္အိုးေလးလိုျဖစ္ေန တဲ့ၿမိဳ႕ မို႔ ေတာင္က်ေရ မ်ားေၾကာင့္ ေရမၾကာ မၾကာနစ္ျမဳပ္ ေနရ တဲ့ ၿမိဳ႕၊ ေခ်ာင္းႏွ စ္ခုက ေရလၽွံတိုင္းေရႀကီးတဲ့ၿမိဳ႕၊ အပူခ်ိန္ေတြျမင့္တက္၊ မိုးေတြနည္း လာၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္း ကိန္းအျမင့္ ဆုံး ျဖစ္ေန တဲ့ ၿမိဳ႕မို႔ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲ မွုဒဏ္ အမ်ားဆုံးခံေနရတဲ့ စာရင္းဝင္ၿမိဳ႕ျဖစ္ တယ္ ” လို႔မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္ ။


ဂၽြန္လ ၂၁ ရက္ေန႔က က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕ တိုင္းေလခန္းမ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာ ေဟာေျပာပြဲမွာ အထက္တန္း ၊ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား မ်ားနဲ႔ဆရာ ၊ ဆရာမမ်ား ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ပြဲမို႔ စည္ကားလွပါတယ္။ တက္ေရာက္နားေထာင္ သူ ၅၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္ ။


“ ဒါပထမဆုံးအႀကိမ္က်င္းပျခင္းျဖစ္တယ္။ က်ိဳင္းတုံမွာအရင္တုန္းက အခုလို ပညာရွင္ေတြနဲ႔ေဟာေျပာတာ မရွိခဲ့ဖူးဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ဒီပြဲမွာ တခ်ိဳ႕ကလည္း စိတ္ဝင္စားမွုနည္းတယ္ ။ အမ်ားစုကေတာ့ မသိဖူးမျမင္ဖူးတဲ့ အရာေတြ သိရျမင္ရတယ္ဆိုေတာ့ စိတ္ဝင္စားၾက တာေပါ့ ေနာ္ ။ ပထမဆုံးအႀကိမ္က်င္း ပတယ္ဆိုေပမယ့္ လူအင္အား ၅၀၀ ေတာင္ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ပီတိျဖစ္ရ တာေပါ့ေ နာ္ ။ က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ေပးတဲ့သူအေနနဲ႔ ဒီေဟာေျပာပြဲေအာင္ျမင္ တယ္လို႔ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္” - စိုင္းခမ္းနိုင္က ေျပာဆိုပါတယ္ ။


က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕ဟာ ေစာ္ဘြားေခတ္က သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ စိမ္းလန္းတဲ့ၿမိဳ႕ တၿမိဳ႕၊ ရာသီဥတုေ ကာင္းမြန္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံ ဟူသမၽွအထြက္ ေကာင္း တဲ့ၿမိဳ႕၊သဘာဝအလွအပေတြေၾကာင့္ေနခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္ ။


သို႔ေသာ္ ယခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မွု ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမွုတို႔ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ယမန္ႏွစ္က မျမင္စဖူး ေတာင္က် ေခ်ာင္းေရႀကီး က်ကာ ဆန္စပါးစိုက္ခင္း ဧကေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ပ်က္စီးဆုံးရွုံးခဲ့တာေၾကာင့္ ေဒသခံ လူထုအမ်ားအျပားနစ္နာၿပီး အခက္အခဲေတြရင္ဆိုင္ၾကရ ပါတယ္ ။


ဒါေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ျမတ္နိုးသူ က်ိဳင္းတုံလူငယ္ေတြစုေပါင္းၿပီးေတာ့ အစိမ္းေရာင္ပတ္ဝန္းက်င္ နဲ႔ သစ္ပင္ျမတ္နိုးသူမ်ားအသင္းက ေနၿပီးေတာ့ က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕ပတ္လည္မွာ ေရရွည္သစ္မာပင္ေတြ ၊ ထင္းအတြက္ မယ္စလီ ပင္ေတြ၊ ကုကၠိဳပင္က အစ ပ်ိဳးဥယ်ာဥ္ အဆုံး ႏွစ္စဥ္စိုက္ပ်ိဳးလာေနပါတယ္ ။ ၂၀၁၂ ကစလို႔ သစ္ပင္ေပါင္း ေထာင္ဂဏန္း စိုက္ပ်ိဳးၾကၿပီးပါတယ္ ။

ဟြမ္ဟိန္း