(၁) အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းဆိုတာ ဘယ္လိုလဲဆိုတာ ေျခရာခံျခင္း


အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္း သတ္မွတ္ခ်က္ ဆိုတဲ့ ကိစၥက တစ္ကယ္ေ တာ့ လြယ္လွတဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါ ဘူး ။


သတ္မွတ္ခ်င္ရင္ေတာင္တစ္ကယ္ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာက အေရးႀကီး သလို၊ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္နဲ႔ ညီမညီဆိုတာက အစ၊ ယုတ္စြအဆုံး စံႏွုန္းညီ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္မျဖစ္ ဆိုတာက အစ အေရး ႀကီးလွ တဲ့ ကိစၥပါ။ ဥပေဒနဲ႔ ညီ႐ုံတင္ မၿပီးတဲ့ အခါမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္ ။

ဒါကလည္း ရွင္းပါတယ္။ အာ ဏာရွင္အမ်ားစုဟာ မိမိတို႔ လုပ္ရပ္မွန္ တယ္ဆိုၿပီး ဥပေဒေၾကာင္းအရ ညီတယ္ဆိုတာျပဖို႔ မတရား တဲ့ ဥပေဒေတြ ေရးဆြဲျပဌာန္းထားတာေတြ ( သို႔မဟုတ္ ) စည္းမ်ဥ္းစည္း ကမ္းနဲ႔ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လိုသလို ပုံေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေလ့ ရွိတဲ့အတြက္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာ စံႏွုန္းေတြနဲ႔ ခ်ိန္ညႇိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္ ။


အက္ဖီအိုင္နဲ႔ နိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္ခ်က္ အရ ျပည္တြင္းအၾကမ္း ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ သတ္ မွတ္ခ်က္ အခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္အၾကမ္းဖက္ လုပ္ေဆာင္မွုေတြ ပါ၀င္ရမွာျဖစ္ၿပီး လူေတြရဲ့ ဘဝ ရွင္သန္ရပ္တည္မွုအတြက္ အကာ ကြယ္ေပးထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး လူေတြရဲ့ အသက္စည္းစိမ္ အိုးအိမ္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ တာေတြ လုပ္ရပါမယ္ ။


အရပ္သားျပည္သူေတြကို နိုင္ထက္စီးနင္း ၿခိမ္းေျခာက္အက်ပ္ကိုင္မွုေတြ အျပင္ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒေတြကို လႊမ္းမိုးနိုင္ေစဖို႔ အက်ပ္ကိုင္ အသုံးခ် မွုနဲ႔ လူအစုလိုက္ အျပဳံလိုက္ပ်က္စီးေစၿပီး အစိုးရကို အက်ပ္ ရိုက္ ေစ တာ ၊ လုပ္ႀကံတာနဲ႔ ျပန္ေပးဆြဲတဲ့ ကိစၥေတြ အားလုံးပါ၀င္တယ္ဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းလို႔ သတ္မွတ္လို႔ရတယ္။ ဒီေလာက္နဲ႔လည္း မၿပီးျပန္ပါဘူး ။ အခ်က္လက္ေတြ ျပည့္စုံရင္ လႊတ္ေတာ္ က ေန အတည္ျပဳဖို႔ ၊ အစိုးရကေန တရားဝင္ ေၾကျငာဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ ကလည္း လိုပါတယ္။ ဒါကလည္း ျပည္သူ ရာႏွုန္းျပည့္ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္မွသာ တရားဝင္မွု ( Legitimacy ) ပိုရွိမွာပါ ။


Legitimacy လို႔ ဆိုကတည္းက သက္ဆိုင္ရာ လူထုရဲ့ သေဘာ ထား အျမင္ေထာက္ခံမွုေတြလည္း ပါ၀င္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။နိုင္ငံျပင္ ပ နယ္ နိမိတ္ ျဖတ္ေက်ာ္ အၾကမ္းဖက္မွုေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သီးျခား သတ္မွတ္ေတြ ရွိေနေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ လူေတြ အစုလိုက္ အၿပံဳ လိုက္ ပ်က္စီးေစတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဓိက က်တဲ့ အခ်က္အျဖစ္ ရွိေနတာေတြ႕ရပါတယ္ ။


အဓိကက်တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ လူေတြကို နိမ့္ခ်လို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္တာမ်ိဳးပါ။ က်ဴးလြန္သူေတြရဲ့ နိုင္ငံေရး ၊ ဘာသာေရး နဲ႔ အယူအဆေရးရာဆိုင္ရာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ ဖို႔အတြက္လို႔ ဆိုၾကသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။  စစ္ပြဲေတြမွာ ထိန္း၂ သိမ္း၂ မဟုတ္ပဲ အရပ္သား ေတြ အေပၚ အရမ္း လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ ဆိုၿပီး ျပဳမူ ( အခ်က္လက္ တိက်ဖို႔ လိုပါတယ္။ ) ၊  အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕ အစည္းလို႔ သတ္မွတ္ခံရမဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ အမ်ားျပည္ သူ ေသေ ၾကပ်က္စီးေစမဲ့ အၾကမ္း ဖက္လုပ္ငန္းေတြအတြက္ စနစ္တ က်ျပင္ ဆင္ခဲ့မွုေတြက အဓိက က်သလို အဲဒီ အၾကမ္း ဖက္မွုေ တြနဲ႔ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မွုေတြမွာ အရပ္သားေတြ ေသေၾကမွု၊ စစ္သည္နဲ႔ လုံၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ တာဝန္ ရွိသူမဟုတ္သူေတြ ေသေၾကမွု ၊ သုံ႔ပန္းေတြ ေသေၾကမွု စတဲ့ အခ်က္ေတြလည္း အက်ံဳးဝင္တာ ျဖစ္ ပါတယ္။ ကမၻာနဲ႔ အဝွမ္းေနာက္ပိုင္း အျဖစ္မ်ားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွုေ တြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အၾကမ္း ဖက္မွု ျပဳလုပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ အၾကမ္း ဖက္မွု ဆိုင္ ရာ ေလ့က်င့္မွုေတြကို ႀကိဳလုပ္ထားၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ အဲလို လုပ္ တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အစည္း အခ်ိဳ႕နဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ေတြ ၊ လက္ဝဲစြန္းေတြ နဲ႔ ေတာ္ လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဒါမွမဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြ ကိုယ္တိုင္ အသုံးျပဳေန တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါကလည္း လူေတြရဲ့ မ်က္ရည္ေတြကို အသုံးခ်တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အယူအဆရဲ့ အကူ အညီနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ နို္င္ငံေရးနဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားဆိုင္ရာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ကို ေအာင္ျမင္ ဖို႔ ရည္ ရြယ္ၾက တာျဖစ္ပါတယ္ ။


ျမင္ေအာင္ေျပာရရင္ အေမရိကန္ နိုင္ငံမွာ ၂၀၀၁  က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ တိုက္ ခိုက္မွုေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မွုေတြထဲ က လူအေသအေပ်ာက္မ်ားတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွုအျဖစ္ ထင္ရွား သလို ဆူဒန္မွာ အာဏာရ အစိုးရအဖြဲ႕က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ သတ္ျဖတ္မွုေတြ ၊ ဆီးရီးယား သမၼတ ဘာရွာ အယ္အာဆတ္က ဆႏၵၿပ ျပည္သူေတြ ကို ေလယာဥ္ေပၚကေန မီးေလာင္ဗုံးၾကဲခဲ့တာ ေတြက လည္း သူတို႔ရဲ့ နိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ဆက္ထိန္း နိုင္ဖို႔ အတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ အသုံးျပဳတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွုေတြလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ IS အဖြဲ႕ရဲ့ အရပ္သားေတြကို ဦးတည္တဲ့ တိုက္ခိုက္မွုေတြ ။


ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ၈ေလးလုံးလို အေရးအခင္းမွာ ေထာင္ နဲ႔ခ်ီ တဲ့ ျပည္သူေတြ ေသဆုံးမွုေတြက ဘယ္အပိုင္းမွာပါသလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာျဖစ္သလို  တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္လို စီမံကိန္းေတြကလည္း ဘယ္အပိုင္းမွာပါသလဲဆိုတာ စဥ္းစား စရာပါပဲ ။


အက္ဖ္ဘီအိုင္ရဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ထဲမွာ အစိုးရ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ အခ်ိဳ႕ လည္းပါပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုကို ထိခိုက္ေစတဲ့ ရာဇဝတ္မွုဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွု ဥပေဒ ပုဒ္မေတြ ထဲမွာပါ။ ( ျပဌာန္းခ်က္မွာပါ၀င္တဲ့ ေအာက္ေဖာ္ျပခ်က္ကို ၾကည့္ပါ။ )


Is a violation of one of several listed statutes, including § 930(c) (relating to killing or attempted killing during an attack on a federal facility with a dangerous weapon); and § 1114 (relating to killing or attempted killing of officers and employees of the U.S.).


ဖက္ဒရယ္အစိုးရရဲ့ ေပးထားတဲ့ ပံ့ပိုးမွုေတြကို ပ်က္စီးေစမွုနဲ႔ အရာရွိေ တြ ၀န္ထမ္းေတြကို သတ္ျဖတ္ မွုေတြနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြကလည္း ထင္ရွားရင္ တရား႐ုံးအဆုံးအျဖတ္ ခံယူရမဲ့ ပုဒ္မေတြ ပါၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ ကြာျခားတာကေတာ့ ျမန္မာ ကေတာ့ စပ္ၾကားစနစ္နဲ႔ အုပ္ ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စနစ္ျဖစ္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ အကုန္လုံးကို ျပည္သူက တင္ေျမာက္ထားတာ ( သို႔မဟုတ္ ) ျပည္သူတင္ေျမာက္ထားတဲ့ အစုအဖြဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ က ျပန္ ခန႔္အပ္ခြင့္ရွိေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သိတဲ့အတိုင္းပဲ ၀န္ႀကီးဌာန အခ်ိဳ႕က တပ္မေတာ္ ထိန္းခ်ဳပ္မွုေအာက္မွာ ရွိေနသလို တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေတြ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေတြကလည္း ျပည္ေထာင္စု အဂၤ ါစဥ္အရ အစိုးရ ေလာက္ မျမင့္ေပမဲ့ အစိုးရနီးပါးေလာက္ အာဏာ ရယူထားတာ ( သို႔မဟုတ္ ) ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္ပဲ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာဌာနေတြအျပင္ ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနေတြကိုပါ ရယူထားတာ ထူးျခားမွုပါပဲ ။


ဒီမိုကေရစီ စံႏွုန္းေတြအရ ျမန္မာရဲ့ အေျခေနကို ျပန္ၾကည့္ မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႔ လႊတ္ ေတာ္ ေတြရွိတယ္ဆိုတာေလာက္ အျပင္ စံႏွုန္းအရ လိုအပ္ခ်က္အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ အေနထားမွာလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ (အက်ယ္မရွင္းလိုေတာ့ပါ။ ) တပ္မေတာ္ေနာက္ ခံျပဳတဲ့ ပါတီကလည္း ရွိေနပါ ေသးတယ္။ ၾကားထဲ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြက ရွိေနပါေသးတယ္။ ရဲကလည္း တပ္မေတာ္ ခန႔္တဲ့ ျပည္ထဲေရးေအာက္မွာရွိေန သလို ၿပီးခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရလက္ထက္တစ္ေလၽွာက္ တပ္ကေန အသြင္ေျပာင္း ရဲ အရာရွိ ၀င္လုပ္ၾကတဲ့အတြက္ ရဲစစ္ကလာတဲ့ အရာရွိႀကီးေတြ ရွားပါး တဲ့အထိေတာင္ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ Public opinion အရေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြကို အရပ္ သား အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းလို႔ မမွတ္ယူၾကတာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္ ။


( ၂ ) လတ္တေလာ တိုက္ပြဲနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္း သတ္မွတ္ေရးကိစၥ


တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕ကို အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥကို လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ေဆြးေႏြးလာတာကိုလည္း သတိထားမိပါတယ္။ မူဆယ္ခရိုင္နဲ႔ ရွမး္ေျမာက္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ။ အရပ္သားေတြ ေသေၾကမွုရွိတယ္ ။ ပ်က္စီးမွုေတြက အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ပါ။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္နဲ႔ သၽွမ္းျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပခဲ့တာျဖစ္ ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာင္း အဆို ေဆြးေႏြးရာမွာ တပ္မေတာ္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕ကို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္မွာ အဲလို သတ္မွတ္ဖို႔ မသင့္ဘူးဆိုၿပီး ေဆြးေႏြးတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခု ေနာက္တစ္ေခါက္ကေတာ့ သၽွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာပါ ။


တင္သူက အရင္ နယ္လုံဝန္ႀကီးေဟာင္း အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွူးႀကီးေအာင္သူ ( လားရွိုးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။) သၽွမ္းလႊတ္ေတာ္မွာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ၃၅ ဦး ( သတင္းေဖာ္ျပခ်က္အခ်ိဳ႕ အရ ) ရွိေနသလို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအပါ၀င္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အျငင္းပြားဖြယ္ရလာဒ္အခ်ိဳ႕နဲ႔ ( သတင္းမီဒီယာ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ ) အနိုင္ရခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႕ နီးစပ္သူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံးသိရတဲ့ သတင္းေတြအရေတာ့ အဆိုအတည္ျဖစ္သြားပါတယ္။ နိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ တပ္မေတာ္သားမဲပါတဲ့ အတြက္ လူထု ကိုယ္စားလွယ္လို႔ ေျပာရခက္နိုင္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ သတ္မွတ္မွုမွာ လူထု ထင္ျမင္ခ်က္ကို ယူၾကတဲ့အတြက္ ေျပာတာပါ။ နိုင္ငံတကာစံအရေတာ့၊ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ အလုပ္မျဖစ္တဲ့ စံေတြကို မဆိုလိုပါ ။


(၃) တကယ္သတ္မွတ္လို႔ ရနိုင္သလား ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳမလား


အမွန္ေတာ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီကိစၥေဆြးေႏြးေနကတည္းက အဆိုေအာင္ရင္ အစိုးရကို ဖိအားေပး ၊ စစ္ေရးဘတ္ဂ်က္ပိုေတာင္း ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အျခား အသာစီးရယူ ရည္ရြယ္ ခ်က္ရွိရွိ နိမ့္ခ်လိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိဘူးလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်နိုင္တဲ့ အေနထားပါ ။


ျပည္ေထာင္စု မွာ ေဆြးေႏြးၿပီးသား ဆုံးျဖတ္ၿပီးသားကို ျပည္နယ္ မွာ ေဆြးေႏြးတာ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ညီမညီ ေနာက္ထပ္ တပ္မေတာ္က ကာကြယ္ရပါမယ္လို႔ တဆာဆာေျပာေနတဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အဲဒီအဆိုဟာ ကိုက္မကိုက္ဆိုတာကလည္း အေျခခံ ဥပေဒခုံ႐ုံးမွာတင္ၿပီး ျငင္းခုံၾက ရမဲ့ကိစၥလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်နိုင္ပါတယ္။(အေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ေတြက မ်ားလြန္းတဲ့အတြက္ အက်ယ္မေဖာ္ျပလိုေတာ့ပါ။ )
ေနာက္အရပ္သားေတြ ေသဆုံးမွု ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ မူဆယ္ မၾကာခဏ ေရာက္ဖူးသူ စာေရးသူ အျမင္အရဆိုရင္ အရပ္သားေတြကို တကယ္ေသေၾကပ်က္စီးေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္တယ္ဆိုရင္ ၁၀၅ မိုင္ ကုန္သြယ္ေရး ဇုံေရာက္ေနခဲ့တဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖို႔ သိပ္ခက္တဲ့ အေနထားမဟုတ္လို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္ ။


တိုက္ပြဲစျဖစ္တဲ့ ေန႔က  မနက္စည္ကားေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တကယ္လူေတြၾကားထဲ  ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ရမ္းပစ္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ အခု အစိုးရက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ တိုက္ပြဲတစ္ေလၽွာက္ အရပ္သားေ တြ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္ထက္ အဲဒီ တစ္ေနရာမွာတင္ ပိုသြားနိုင္ တယ္လို႔  ၿခံဳငုံသုံးသပ္လို႔ရပါတယ္။ လမ္းမွာ အရပ္သားေတြေသဆုံးတဲ့ ကိစၥေတြကေတာ့ က်ည္ပြိဳင့္က အစ က်ည္ဆံဝင္ပုံအဆုံး အေသးစိပ္ စစ္ေဆးမွ ျဖစ္မဲ့ အေနထားေတြ  ျဖစ္ပါတယ္ ။


တိုက္ပြဲၾကားထဲ ေရာက္သြားတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္နိုင္သလို ပဋိပကၡ သေဘာတရားအရလည္း ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ႏွစ္ဘက္က အၿပိဳင္အဆိုင္ ငါမမွားဘူး ၊ သူမွန္တယ္ ၀ါဒ ျဖန႔္ခ်င္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့ အတြက္ ျဖစ္  ပါတယ္။ ဘယ္ဟာမွန္တယ္ မွားတယ္လို႔ေတာ့ ေကာက္ခ်က္မခ်လိုပါ ။


တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း အရပ္ဘက္ကားေတြ အသုံးျပဳသြား လာတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲမွုေတြ ရွိပါတယ္။  အခုေတာ့ မသိပါ။ ၂၀၁၄ ခုနစ္ မန႔္ဝိန္းတိုက္ပြဲ ၿပီးစအခ်ိန္ကတည္းက တပ္မေတာ္က သတင္းမီဒီယာ သမ်ားအခ်ိဳ႕ကို သၽွမ္းေျမာက္ကတစ္ဆင့္ မန႔္ဝိန္းႀကီးနယ္ ဘက္ ေခၚ သြားခဲ့တာမွာ အရပ္သားကားေတြသာ အသုံးျပဳခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ သၽွမ္းေျမာက္ေဒသကို တပ္သားေတြေခၚသြားရာမွာ အရပ္သားကားေတြ အသုံးျပဳတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲသံေတြကေတာ့ အရပ္သားေတြဆီကေနပါ ၾကားဖူးပါတယ္။ တိုက္ပြဲေတြအတြင္း လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မွု ရွိမရွိ ၊ ဂ်ီနီဗာကြန္ဗင္းရွင္း ခ်ိဳးေဖာက္မွုရွိမရွိဆိုတာေတြက ဒီထက္ပိုမိုတဲ့ သက္ေသျပမွုနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမွုေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါက ႏွစ္ဘက္စလုံးကို ဆိုလိုတာပါ ။


တကယ္မသုံးဘူးဆိုရင္လည္း ျပန္လည္ရွင္းလင္းဖို႔ လိုပါလိမ့္မ ယ္။ ေနာက္မုံးကိုးမွာ တၿမိဳ႕လုံးနီးပါး အိမ္ေတြ ဘုရားေက်ာင္းေတြပါ ပ်က္စီးတဲ့ ပုံေတြကိစၥေတြက ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ရွင္းျပရမဲ့ ကိစၥေတြပါ ။


ယုတ္စြအဆုံးအရပ္သားေတြ ေဘးလြတ္ရာ ေျပးေနေပမဲ့ အဲဒီ ပိုင္ဆိုင္မွုေတြက ေဒသခံအရပ္သားေတြရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မွုေတြသာျဖစ္ ပါတယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့  ကိုယ့္ပုံရိပ္ကို ၀ါဒျဖန႔္မွုေတြထက္ လက္ေတြ႕ျပမွုေတြကပဲ ျမင့္တင္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ျဖစ္ေစ တပ္မေတာ္ဘက္ကျဖစ္ေစ အေျခေနေပးရင္ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မွု မရွိဘူးဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္လုပ္မလုပ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြက ရွင္းလင္းဖို႔ ဆိုတာ လိုအပ္လွတဲ့ အရာပါ။ လတ္တေလာ ရခိုင္ ေျမာက္ပိုင္းက ကိစၥေတာ့ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိရေပမဲ့လူေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ဘဂၤလားေဒရွ႕္ဘက္ ထြက္ေျပးေနတာ ၊ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ ေလ့လာ သူေတြ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္မရတာေတြ က ေျဖရွင္းေ နမွုေတြအေပၚ သံသယ ျဖစ္စရာေတြပါ ။


အဲဒီကိစၥေတြမွာလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမွုရွိဖို႔လိုပါတယ္ ။


ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မူဆယ္ခရိုင္မွာ ျဖစ္တဲ့ တိုက္ပြဲေတြ ကိစၥက အစိုးရ ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၊ တပ္မေတာ္ သုံးဘက္စလုံးက တြက္ကိန္းမွားလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥေတြပါပဲ။ အစိုးရကလည္း အလုပ္ မျဖစ္တဲ့ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ မူအေဟာင္းကို မျပင္နိုင္သလို ၊ တပ္မေတာ္ ကလည္း အေပၚစီးကေန တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြအခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာေတာင္ သူက ပိုျဖဴ မင္းက အသားမည္းလို႔ ဆိုတဲ့ သေဘာထား ခ်န္ထားဖို႔ ရည္ရြယ္ ရာကေန ျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတြပါပဲ။ ၂၁ ပင္လုံၿပီးခါစ သူ႔ဘာသာ ေတာထဲေနေနၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆက္ေဆြးေႏြးဖို႔ လမ္းေၾကာင္းရွာေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကို ဥပမာအားျဖင့္ ဂိဒြန္ကို ရက္ ၆၀ ေက်ာ္ ဗုံးၾကဲ တိုက္ခိုက္ေနတာေတြက ေတာထဲစုေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ကို ၿမိဳ႕ေပၚတက္ လမ္းေပၚ ျပန႔္က်ဲထြက္လာေအာင္ အားေပးေနသလိုပါပဲ။  အဲဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ရြာထဲကို လက္နက္ႀကီးက်ည္ဆံက်တာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြ ေသေၾက ဒဏ္ရာရမွုေတြ ျဖစ္ခဲ့ ပါေသးတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဘယ္သူမွ တာဝန္ယူသံ ၀န္ခံသံ မၾကားေသးပါဘူး ။


စာေရးသူအျမင္အရေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ကယ္စိတ္ေစတနာ ထားၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ တဘက္နဲ႔ တဘက္ ပဋိပကၡပိုျပန႔္ပြားလာေစမဲ့ အျပဳအမူ အေျပာဆိုေတြကိုလည္း ထိန္းၾက ဖို႔လိုပါတယ္။ အားလုံးက ျပည္ေထာင္စု သားေတြပဲျဖစ္ ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အျဖစ္ တကယ္သတ္မွတ္လိုက္ရင္ ပိုမို ရွုပ္ေထြးမွုေ တြျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ စစ္ေဘာင္က်ယ္လာ႐ုံ ၊ တပ္ မေတာ္ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ လုံၿခံဳေရးအရ လိုအပ္တယ္ ၊ အစိုးရသစ္ အလုပ္မလုပ္နိုင္ဘူးဆိုတာ ျပခ်င္႐ုံနဲ႔ အကုန္ေလၽွာက္မလုပ္သင့္ပါ။ တစ္ဘက္သတ္ သတင္းထုတ္ျပန္မွုေတြ ပုံေဖာ္မွုေတြ ကတ ဆင့္ ျပည္ တြင္းစစ္ေခတ္ဦးကာလမွာ ေကအန္ယူနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ ပိုျပင္းထန္ လူထုလည္း အထိနာခဲ့တာေတြက သင္ခန္းစာယူစရာပါ။ အခုအခ်ိန္ အထိၿဗိတိသၽွလက္ထက္ကတည္းက မတရားအသင္း ဥပေဒလည္း အသက္ဝင္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ မဆလ ေခတ္က မဆလ လႊတ္ေတာ္  ရွိခဲ့ေပမဲ့ ဦးေနဝင္းေတာင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာေတြ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဘတ္ဂ်က္ပိုရ မယ္၊ အစိုး ရ သစ္ဖိအားျဖစ္ေစတယ္၊ လုံၿခံဳေရးေဘာင္ပိုက်ယ္လာတယ္ဆိုတဲ့ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အယူအဆနဲ႔လည္း မစဥ္းစားသင့္ပါဘူး ။


တပ္မေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ တိုင္းျပည္ဘယ္ လို ျဖစ္ခဲ့လဲဆိုတာလည္း ျပန္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ နိုင္ငံေရးအရ မေျပလည္ေသးပဲလက္နက္ခ်ေရးမူေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္း မွုေတြတစ္သက္လုံးေအာင္ျမင္ခဲ့သလားဆိုတာက စဥ္းစားစရာျဖစ္ ပါတယ္။  တကယ္ပဲ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ ပိုမို ဆိုးဝါးနိုင္တဲ့ ကိစၥေတြ ႀကံဳလာရနိုင္ပါေသး တယ္ ။