(၁) အျမီးအေမွာက္ မတည့္တဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပင္လံုစာခ်ဳပ္န႔ဲ ပတ္သက္တဲ႔ ေျပာဆိုခ်က္


‘ပင္လံုစာခ်ဳပ္ေလ့လာလိုက္ေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ လြတ္လပ္ေရး ရႏိုင္တယ္။ အဓိကက ကိုယ္လို ခ်င္တဲ႔ ပန္းတိုင္ အျမန္ေရာက္ဖို႔ ဆိုတာ အဓိက အခ်က္ေပါ့ေလ။ က်န္တဲ႔ အခ်က္ေ တြက တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျပီး အေျဖရွာရမယ္ဆိုတဲ႔ ကိစၥေတြပါ။ ေလွနံဓါးထစ္ ဒါဒါဒါ ဆိုတာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ မူလစာခ်ဳပ္က အဂၤလိပ္ ဘာသာ စကား နဲ႔ေပါ့။ဒါက ျမန္မာလို ျပန္ထားတာေလ။ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျပီး အေျဖရွာႏို င္တယ္ဆိုတဲ႔ အဆင့္ မေရာက္ေသးဘူးဆိုရင္ ဒါက စကားပဲ ရိွတယ္ အျပဳအမူ မရိွဘူးဆိုတဲ႔ သေဘာေျပာလို႔ရတယ္။ ‘ လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာလိုက္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ပါ၀င္စားျပီး ျမန္မာ့သမိုင္းကို ေလ့လာဖတ္ရွဳေနသူေတြ အတြက္ အံ့အားသင့္ တုန္လႈပ္စရာျဖစ္လာပါတယ္။

ပင္လံုမွာ က်င္းပခဲ့တဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားမွာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား လူငယ္ စိုင္းေအာင္ျမင့္ဦးရဲ႕ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုမႈမွာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က တံု႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။


ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုၾကည့္ရင္ အပိုဒ္ ၅ မွာ ေတာင္တန္းေဒသ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ -
”အထက္ပါသေဘာတူခ်က္အရ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီကုိ တုိးခ်ဲ ့ မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာင္တန္း ေဒသမ်ား၏ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ယခုရရွိခံစားလ်က္ရွိေသာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုံးပါးရန္ မည္သည့္ ေဒသတြင္မဆုိ လုံး၀ျပဳမူလိမ့္မည္ မဟုုတ္။ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအတြက္ နယ္တြင္းအုုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိေၾကာင္း ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျပည့္အ၀ရိွေၾကာင္း မူ အားျဖင့္ လက္ခံသည္။” လုိ ့ပါရွိပါတယ္။ ဒါဟာ မူ အားျဖင့္ သေဘာတူထားခ်က္၊ အာမခံခ်က္ ကတိက၀တ္ျဖစ္ပါတယ္။


၇ ၊ ၈ ၊ ၉ ေတြကလည္း ျပည္ေထာင္စု ပဋိဥာဥ္အတြက္ အေရးပါတဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ ျဖစ္သလို ဒီမိုကေရစီ အလံကိုင္ထားတဲ႔ အန္အယ္လ္ဒီနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ႔ အခ်က္လည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကေတာ့ အပိုဒ္ (၇) မွာ “ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္သူ နယ္သားမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳထားျပီးျဖစ္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ခံစားပိုင္ခြင့္ ရိွေစရမည္။ ‘ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။


ဒါက ၈ ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုကတဆင့္ ေပါက္ဖြားလာတဲ႔ ၊ ပါတီမွာကိုက အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္လို႔ ဆိုထားတဲ႔အတြက္ အန္အယ္လ္ဒီအေနနဲ႔ အစိုးရ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ တာ၀န္ယူရမဲ႔ အခ်က္လို႔ေတာင္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ၈ ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုရဲ႕ အဓိက အခ်က္က ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုျဖစ္တဲ႔အျပင္ ပါတီအလံ လိုဂိုကအစ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဒီမိုကေရစီ အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ ၊ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ သေကၤတျဖစ္တဲ႔ ခြပ္ေဒါင္း အလံ သံုးထားတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အျမီးအေမွာက္ မတည့္တဲ႔ ေျပာဆိုမႈမ်ဳိး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုတာ ႏွစ္ၾကိမ္ ထက္မနည္းရိွျပီလို႔လည္း ေလ့လာသူေတြကဆိုပါတယ္။ ရွမ္းႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ဦးကေတာ့ စုစုေပါင္း ၃ ၾကိမ္ ရိွျပီ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပထမတၾကိမ္ကေတာ့ UNFC တိုင္းရင္းသား တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ ေတြ႔တုနး္ကျဖစ္ျပီး ၊ ေနာက္တၾကိမ္ကေတာ့ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ႔ လူငယ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ႔ စကား၀ိုင္းမွာလို႔ ရန္ကုန္အေျခစိုက္လူငယ္ ႏို္င္ငံေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ တစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။


ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ၊ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံသမားတစ္ဦးျဖစ္ျပီး ပါရဂူဘြဲ႔ရဖို႔ စာတမ္းျပဳစုေနသူ ဦးမင္းဇင္ကေတာ-့ ‘ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကုိ အဓိပာယ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖြင့္ႏုိင္ပါတယ္။ သုေတသီေတြ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ Ethnicity, Conflicts, and History of Burma: The Myths of Panglong by Matthew Walton ၾကည့္ပါ။ ထုိ ့အတူပဲ စာခ်ဳပ္ပါ ကတိက၀တ္ေတြကုိ လက္မခံတာ၊ မက်င့္သုံးတာမ်ဳိးလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္ကုိ နမူနာၾကည့္ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်က္အလက္ကုိ အမွားေျပာ (၀ါ) အေျပာမွား မိတာကေတာ့ မလုိအပ္ဘဲ အခက္ေပြေစ ပါတယ္။ဒီျပႆနာကုိ ဘယ္လုိေျဖရွင္းႏုုိင္မလဲဆုိတာကုိလည္း တဆက္တည္း စဥ္းစားၾကည့္မိပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အေျဖတခုအေနနဲ ့ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ အခ်က္အလက္ စစ္ေဆးတဲ့ Fact Checking က႑တခု လုိေနၿပီလုိ ့ရွဳျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ မွန္ မမွန္ စစ္ေဆးတဲ့ လုုပ္ငန္းေတြ ေပၚလာတာနဲ ့ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ေကာင္ေတြနဲ ့ ေနာက္လုုိက္ေတြရဲ ့အမူအက်င့္ေတြ ေျပာင္းလဲလာမယ္လုုိ ့ဧကန္တြက္လုုိ ့မရပါဘူး။

ေထာက္ခံျခင္း မေထာက္ခံျခင္းစတဲ့ ႏုိင္ငံေရး သေဘာထား political attitude ဆုိတာဟာ အခ်က္အလက္အမွန္ကုုိ မ်က္ကြယ္ျပဳလုုိ ့ က်ားက်ားမီးယပ္ တုံးေပကပ္သပ္ ရပ္ခံတတ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ပုဂၢဳိလ္စြဲ၊ ဂုုိဏ္းဂဏစြဲ၊ အုပ္စုစြဲႀကီးသူေတြအဖုုိ ့ အခ်က္အလက္မဲ့ ဘက္လုိက္ရပ္တည္တာကုိ သစၥာရွိတာလုိ ့ ဂုုဏ္ယူေနၾကအုံးမွာပါပဲ။ ဒိဌိတဏွာဟာ ကာမတဏွာထက္ ပုိျပင္းထန္တတ္စၿမဲပါ။ဒါေၾကာင့္ပဲ တုိင္းျပည္အတြက္ ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ အမွားၾကာ အမွန္မျဖစ္ေအာင္ fact checking အလုပ္ကုုိေတာ့ မီဒီယာေတြမွာ က႑ကုိယ္စီဖြင့္ လုုပ္သင့္လွပါတယ္။ ဒါဟာ မီဒီယာအေနနဲ ့ဒီမုိကေရစီမွာ အေရးပါတဲ့ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈ တာ၀န္ကုိ ေက်ပြန္ရာလည္းေရာက္ေၾကာင္း သုံးသပ္မိပါတယ္။ ‘ လို႔ ပင္လံုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့တဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္လက္ေတြအပါ၀င္ အျခားအခ်က္လက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပန္သံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း သူ႔ရဲ႕ ေဖ့ဘုပ္စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ေပၚေပါက္ဖို႔ ႏိုင္ငံသစ္ ေပၚေပါက္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္ေရးအတူ တကြရယူဖို႔အျပင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ တန္းတူေရး ၊ ဒီမိုကေရစီ ၊ တို႔အတြက္ပါ ပါ၀င္တာကို ေတြ႔ရမွာပါ။


(၂) ပင္လံုမူ လက္ကိုင္စြဲေနတဲ႔ ေကအိုင္ေအကို တပ္မေတာ္တိုက္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခြင့္ျပဳခဲ့ေလသလား
လတ္တေလာမွာပဲ ဘန္ေကာက္ပိုစ့္ကေန ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ ေဖာ္ျပလာပါတယ္။ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ လာရီဂ်ာဂင္ေရးတဲ႔ ေဆာင္းပါးျဖစ္တဲ႔ Opinion Suu Kyi ; General try to heal difference ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါး မွာ ေကအိုင္အိုရဲ႕ စခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ဖုိ႔ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္လို႔ တပ္မေတာ္နဲ႔ နီးစပ္သူေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္ သတင္းအရင္းအျမစ္ေတြက ေျပာတယ္ဆိုျပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေလာက္အထိ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔အၾကား ဆက္ဆံေရးေကာင္းခဲ့သလို အဲဒီကာလေတြမွာ တပ္မေတာ္က စစ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ အခ်က္လက္ေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တင္ျပခဲ့သလို ေနာက္ဆံုး ေကအိုင္အိုကို အန္စီေအ ထိုးဖို႔ ဖိအားေပးဖို႔ တိုက္ခိုက္ခြင့္ျပဳမိန္႔က ကာကြယ္ေရး ၀န္ၾကီးက ရရိွခဲ့တယ္လို႔ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီသတင္းသာ အမွန္ဆိုရင္ ေတာ္ ေတာ္ဆိုး၀ါးတဲ႔ ကိစၥလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒီသတင္းသာတကယ္မွန္ခဲ့ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ အဲလို ကိစၥေတြ မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ပူးေပါင္းၾကံစည္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ သူမဟာ အာဏာရွင္ရဲ႕ အစိပ္အပိုင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ျပီး သူမဟာ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ရန္သူသဖြယ္ ျဖစ္လာပါျပီ။ ဗမာလူမ်ဳိးၾကိး၀ါဒကို က်င့္သံုးသူအျဖစ္ ရွဳျမင္ရမွာျဖစ္ သလို ၊ ဒီမိုကေရစီအတြက္လည္း သစၥာေဖာက္သူအျဖစ္ ရွဳျမင္ရမွာျဖစ္တယ္ လို႔ အာဏာရွင္ေတြအေၾကာင္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ႔ အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ႔ Dictator watch မွ ရိုလန္ေ၀ါ့ဆင္က ၄င္းရဲ႕ လူမႈ ကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာမွာ မွတ္ခ်က္ျပဳေရးသားထားပါတယ္။


၂၁ ပင္လံုအျပီးမွာ စတင္ခ့ဲတဲ႔ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေကအိုင္ေအ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တို႔အၾကား ဂိဒြန္ တိုက္ပြဲေတြက သံသယ၀င္စရာေကာင္းလွပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က အန္အယ္လ္ဒီ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ စုေပါင္းလက္မွတ္ေရးထိုး စာေရးသား ေတာင္းဆိုတာလည္း တုပ္တုပ္မ်ွ မလႈပ္ခဲ့ပါဘူး။ ျမစ္ၾကီးနားမွာ လူထု ေသာင္းခ်ီပါတဲ႔ စစ္ပြဲရပ္စဲေရး ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္ ။ ေကအိုင္ေအနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ခြင့္ျပဳခဲ့သလား မျပဳခဲ့သလား ေသခ်ာ မသိရေပမဲ႔ အဲဒီ သတင္းကို ျမန္မာသတင္းဌာနအခ်ဳိ႕က ဘာသာျပန္ေဖာ္ျပခဲ့ေပမဲ႔ အစိုးရဘက္က မွန္လား မွားလား တစ္စံုတစ္ရာ တံ႔ုျပန္ျပီး ထုတ္ျပန္တာေတာ့ အခု ဒီစာကို ေရးေနတဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။


တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း စဥ္းစားစရာက ေကအိုင္ေအကို ဖိအားေပးတိုက္ခိုက္မႈေတြက ႏိုင္ငံေရးအရ သက္ဆိုင္ သလားဆိုတာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ေကအိုင္ေအဟာ ပင္လံုမူကို စြဲကိုင္ထားတဲ႔ အဖြဲ႔ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေကအိုင္ေအနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းစီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးမလုပ္ေပမဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲအားေကာင္းတဲ႔ ၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္းကေန ၂၀၁၅ အထိ တိုက္ပြဲေတြ ေကအိုင္ေအနဲ႔ တပ္မေတာ္အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ၾကီးၾကီး မားမား မျဖစ္ေတာ့သလို ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းေရး ယႏၱရားေတြ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေပမဲ႔ အခုအစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အဲဒီ ယႏၱရားေတြက ဘာမွ မရိွေတာ့ပါ။


(၃) အမ်ဳိးသား ႏုိင္ငံေတာ္ စုစည္း တည္ေဆာက္မႈအတြက္ အေျခခံေကာင္းေတြမရိွ


ယခင္ အစိုးရလက္ထက္မွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အန္စီေအ လက္မွတ္ ေရး ထိုးမွာကို ေသခ်ာမွ လုပ္ၾက ဆိုတဲ႔ သေဘာမ်ဳိး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုခဲ့တာ သတိထားမိပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အခ်ဳိ႕ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္လာရင္ ပိုရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ႔ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ အစိုးရသစ္ကို ေစာင့္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ တက္တက္ခ်င္း ေဆာက္နဲ႔ ထြင္းဆိုသလိုပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ျပီးကတည္းက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအပါ၀င္ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး မေကာင္းေတာ့တာ အားလံုးအသိပါပဲ။ ရခိုင္နဲ႔ ရွမ္းပါတီေတြနဲ႔ အန္အယ္လ္ဒီ အၾကားအာဏာခြဲေ၀မႈကေန စလိုက္တဲ႔ မယံုၾကည္မႈ ျပႆနာဟာ ၂၁ ပင္လံုမတိုင္ခင္ UNFC တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆံုမႈအျပီး သတင္းစာရွင္းလင္းမႈမွာ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြက ပ်က္စီးကုန္ျပီ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ ဘာမွ ေပးစရာ မက်န္ေတာ့ဘူး။ လူေတြလည္း စစ္ေဘးေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးကုန္ျပီး ေနရပ္စြန္႔ခြာမႈေတြလည္း အေျမာက္အျမားျဖစ္ခဲ့ရျပီးျပီ ဆိုတဲ႔ UNFC အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ခူးဦးရယ္ရဲ႕ ေျပာဆိုမႈဟာ သတိျပဳစရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အခုအေနထားကို သံုးသပ္ရရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေျခခံေကာင္း ေတြ မရိွတဲ႔အျပင္အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈဟာ သိသာတဲ႔ အေနထားအထိ ျဖစ္လာပါ တယ္။ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ မရိွပဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မရဘူးဆိုတာလည္း သိျမင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း အေရး ပါတဲ႔ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြနဲ႔ အစိုးရအၾကား တိုက္ရိုက္ဆက္ဆံမႈ ေနရာေပးမႈ အားနည္းလွတာလည္း ေတြ႔ရ ပါတယ္။ ဥပမာ ရွမ္းေျမာက္မွာဆိုရင္ တအာင္းပေလာင္ လက္နက္ကိုင္မ်ားလာတဲ႔အတြက္ ပေလာင္ေဒသတြင္း အႏိုင္ရ တိုင္းရင္းသား ပါတီျဖစ္တဲ႔ တအာင္းပေလာင္ပါတီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတာ သူတို႔ပါတီ၀င္ေတြကို အစိုးရ အဖြဲ႔ ၀န္ၾကီးေတြခန္႔တာ ေဒသတြင္း လူထုအတြက္ ရပိုင္ခြင့္အာမခံမႈေတြနဲ႔ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ျဖိဳးေရး မဟာဗ်ဴဟာ ေတြ ခ်မွတ္ေပးတာ စသျဖင့္ လုပ္ႏုိင္တာေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါေတြကို လုပ္တာ မေတြ႔ရပါဘူး။


တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း တသြင္သြင္ အန္စီေအ ထိုးပါလို႔ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာေနပါတယ္။ အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လို လုပ္မလဲ၊ စစ္မွန္တဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ဖို႔ ကိစၥ ဘာေတြ ရိွျပီလဲ ဆိုတဲ႔ အေျခေနက ခိုင္ခိုင္ခန္႔ခန္႔မရိွေသးပါ။ တိုင္းရင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ခဲမွန္ဖူးတဲ႔ စာသူငယ္ေတြျဖစ္ေနပါျပီ။

(၄) ျပည္ေထာင္စု ပဋိဥာဥ္ကို ဖ်က္ဖို႔ ၾကိဳးစားသူဟာ တျပည္ေထာင္စနစ္လုိလားသူသာ


ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပင္လံုေျမမွာ ေျပာဆိုခဲ့မႈေတြမွာ ေထာက္ျပစရာေတြ အမ်ားၾကီးရိွပါတယ္။ တစ္ခါမွ အန္အယ္လ္ဒီက ဦးေဆာင္ျပီး ဆႏၵမျပဖူးဘူးဆိုတဲ႔ ကိစၥဟာ ဒီမုိကေရစီအေရးလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ လမ္းေပၚ မွာ ေသေၾကခဲ့ရသူေတြ ဘ၀ပ်က္ခဲ့ရသူေတြကို ေစာ္ကားေနသလိုပါပဲ။ ၈ေလးလံုး လူထု လႈပ္ရွားမႈသာ မရိွရင္ အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီ ေပၚလာစရာအေၾကာင္းမရိွသလို ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္လႈပ္ရွားမႈသာ မျဖစ္ခဲ့ရင္ အခု အန္အယ္လ္ဒီ အာဏာယူထားတ႔ဲ အခင္းအက်င္းျဖစ္တဲ႔ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒက အလ်င္အျမန္ ေပၚလာပါ့မလားဆိုတာေတာင္ သံသယရိွစရာပါ။ အေရးေတာ္ပံုေတြ မွာ က်ဆံုးသြားသူေတြရဲ႕ အရိုးပံုေပၚမွာ တက္ထိုင္ျပီး အာဏာရထားတယ္ဆိုတာ မေမ့ဖို႔ လိုပါတယ္။

ေနာက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စြန္႔လြတ္စြန္႔စားရဲဖို႔ ဆိုတဲ႔ ကိစၥပါ။ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးျပီး ဗမာျပည္မနဲ႔ ပူးေပါင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာေလာက္ ၾကီးမားတဲ႔ စြန္႔စားမႈ မရိွပါဘူး။ ပင္လံုထိုးျပီးေနာက္ ဘာတစ္ခုမွ မရတဲ႔အျပင္ ကိုယ့္ရဲ႕ မူလေနရပ္မွာပဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေစာ္ကားေမာ္ကားဒဏ္ေတြ ခံခဲ့ရျပီး ေနရပ္စြန္႔ခြာမႈ နယ္ေျမပ်က္စီးမႈေတြက ကိုလိုနီစနစ္သဖြယ္ ၾကံဳခဲ့ရျပီးျဖစ္ပါတယ္။ အခု အန္အယ္လ္ဒီ ယူထားတဲ႔ အာဏာက တျပည္ေထာင္ ကိုလိုနီရဲ႕ အဆက္ဆိုတာ မေမ့ဖို႔ လိုပါတယ္။ ပင္လံု ပဋိဥာဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အက်ဥ္းခ်ဳံးဆက္ပါမယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရ အေကာင္ထည္ေဖာ္ေနမႈေတြက တပ္မေတာ္အလိုက်ထက္ တစ္ခုမွ မပိုသလို အမ်ဳိးသား စုစည္းညီညြတ္တဲ႔ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ဘာမွ ခ်မျပႏိုင္ေသးပါ။


ပဋိဥာဥ္တစ္ရပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ျပီး အသစ္ဆြဲဖို႔ဆိုတဲ႔ ကိစၥဟာ အေဟာင္းကို ဖ်က္မွ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အသစ္လုပ္ခ်င္ရင္ အေဟာင္းဖ်က္ဆိုတဲ႔ သေဘာပါ။ ျပည္ေထာင္စု ( သို႔မဟုတ္ ) တိုင္းျပည္တည္ေထာင္တဲ႔ ပဋိဥာဥ္ေတြ (သို႔မဟုတ္ ) အုပ္ခ်ဳပ္သူ ပေဒသရာဇ္ေတြနဲ႔ျဖစ္ေစ ၊ အစိုးရနဲ႔ျဖစ္ေစ ျပည္သူေတြနဲ႔ အာဏာခြဲေ၀မႈ သေဘာတူညီထားတဲ႔ ပဋိဥာဥ္ေတြကိုတိုးတက္တဲ႔အေတြးအေခၚရိွတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြက ဘယ္ေတာ့မွ ေဖာက္ဖ်က္ဖို႔ မၾကိဳးစားၾကပါဘူး။

အရပ္သားအစိုးရမွန္သမ်ွကလည္း အဲဒီ ပဋိဥာဥ္ေတြအတိုင္း ႏိုင္ငံကို ဆက္လက္တည္ ေဆာက္ၾကသလို တစ္ခါ အာဏာရွင္စိတ္မရိွတဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကလည္း တတ္ႏိုင္သမ်ွ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံ ဥပေဒကိုု လိုက္နာက်င့္သံုးျပီး အဲဒီ ပဋိဥာဥ္ပါျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ေအာက္မွာ လိုက္ပါလာၾကတာ အေလ့အထပါပဲ။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၂၀၀ ေက်ာ္ ကာလေတြကတည္းက စခဲ့တဲ႔ ပေဒသရာဇ္အုပ္ခ်ဳပ္သူဘုရင္ေတြရဲ႕ အၾကြင္းမဲ႔ အာဏာကို မွဴးမတ္ေတြကတဆင့္ ျပန္လည္ထိန္းညိွဖို႔ စခဲ့တဲ႔ မဂၢနက္တာစာခ်ဳပ္ၾကီးက ဘုရင္ေတြထံက အာဏာကို ခြဲေ၀ယူတဲ႔ အေလ့အက်င့္ရဲ႕ အစအျဖစ္ ယခုအထိတိုင္ အသိမွတ္ျပဳထားဆဲျဖစ္ျပီး အဲဒီ စာခ်ဳပ္ေခတ္ကေနတဆင့္ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ ၊ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ ေခတ္ ေတြကို အဆင့္ဆင့္ကူးေျပာင္းႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။


အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေၾကျငာစာတမ္းက အခုထိ သက္၀င္ေနဆဲျဖစ္သလို အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုရဲ႕ အစလို႔ေျပာႏိုင္တဲ႔ ၁၃ ျပည္နယ္ေပါင္းစည္းမႈမွာလည္း- ၁။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကိုျပည္သူမ်ား ပိုင္ဆိုင္ေရး ၂။ ျပည္သူျပည္သားတိုင္း လံုး၀ တန္းတူညီမ်ွေရး ၃။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔က အာဏာကို မတရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ သိမ္းပိုက္မႈကို အလႊဲသံုးစားျပဳမႈမွ ကာကြယ္ေရး ၄။ ျပည္နယ္ေတြရ႕ဲ အခြင့္ေရးကို ဗဟိုျပည္ေထာင္စုမွ ၀င္ေရာက္စြပ္ဖက္မႈမွ ကာကြယ္ေရးဆိုတဲ႔ မူၾကီး ေလးခ်က္ကို အေျခခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။


ယေန႔ထက္တိုင္လည္း အေျခခံ ဥပေဒမွာ လိုတိုးပိုေလ်ွာ့ အနည္းငယ္သာလုပ္လို႔ အဲဒီမူေတြအတိုင္း ဆက္သြား ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတ အဆက္ဆက္မွာ စစ္သားေတြ တပ္မေတာ္သား စစ္မႈထမ္းကေနတဆင့္ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့သူေတြကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ေပမဲ႔ သူတို႔ကလည္း လြတ္လပ္ေရးေၾကျငာစာတမ္းပါျပဌာန္းခ်က္ေတြ ၊ မူေတြ ၊ အေျခခံ ဥပေဒေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးလိုက္နာက်င့္သံုးၾကတာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္က ဒီကေန႔အထိ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ခိုင္ခိုင္မာမာရပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

အိႏိၵယဆိုရင္လည္း လြတ္ လပ္ ေရးေၾကျငာစာတမ္းရိွသလို ၊ ကုလသမဂၢမွာဆိုရင္လည္း ကုလသမဂၢစတင္တည္ေထာင္တဲ႔ ပဋိဥာဥ္ဆိုတာ ရိွေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပဋိဥာဥ္ကလည္း တစ္ခုရိွျပီးသားျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေနာက္တစ္ခုဆြဲမယ္ဆိုရင္ အရင္တစ္ခုက ဖ်က္ရမဲ႔ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ပဋိဥာဥ္ေတြကို ဖ်က္ခဲ့တ႔ဲ နိုင္ငံေတြကို ၾကည့္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္က်င့္သံုးသူေတြ ၊ အာဏာရွင္စနစ္က်င့္သံုးတဲ႔ တိုင္းျပည္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။


ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျပယုဂ္နဲ႔ ေနရာရလာခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေၾကးရုပ္ေတြကို တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြကို ပို႔ေနတာထက္ ပိုေကာင္းတဲ႔ အစီစဥ္ေတြရိွရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ နာမည္နဲ႔ ရုပ္ထုေတြ တံတားေတြကို ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေပၚလာမွာ မဟုတ္ပါ။ အခု ပင္လံုက ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာေနတဲ႔ ပံုက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ျပည္ေထာင္စု ပဋိဥာဥ္ကို တန္ဖိုးေသးသိမ္ေအာင္ ေျပာေနတဲ႔ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္ေကာင္းတဲ႔ အစီစဥ္ရိွရင္လည္း ပင္လံု ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ ခ်ျပသင့္ခဲ့ပါတယ္။ ငါ့စကား ႏြားရ ေျပာရမဲ႔ အခ်ိန္လည္း မဟုတ္ပါ။ ပင္လံုသည္ ဒီမိုကေရစီ ၊ တန္းတူညီမ်ွမႈ ကို အေျခခံခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။