အခုလထဲမွာ သၽွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေန ကမကထျပဳက်င္းပမယ့္ သၽွမ္းညီလာခံ ရွိမယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲဒီညီလာခံကို သၽွမ္းျပည္က လူမွုေရးလွုပ္ရွားေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လက္ နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြ ဒါ့အျပင္ နိုင္ငံေရးပါတီေတြပါဝင္မယ္လို႔ၾကားသိရပါတယ္။ ဘယ္ရက္မွာ က်င္းပ မယ္ဆိုတာအတိအက်မသိရေသးေပမယ့္ ညီလာခံကို တက္ေရာက္မလား၊ ညီလာခံအေပၚ ဘယ္လိုျမင္ သလဲဆိုတာသိရေအာင္ သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ RCSS/SSA  ေခါင္းေဆာင္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးယြက္စစ္ကို နန္းရွဲန္ခ်ိဳဖွက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

 
ေမး။    ။ ဒီလထဲမွာ  သၽွမ္းညီလာခံကို ရန္ကုန္မွာက်င္းပမယ္လို႔ၾကားတယ္။ ကိုယ္တိုင္သြားတက္ မလားရွင့္။

ေျဖ။    ။ က်ေနာ့ဆီကိုေတာ့ ဖိတ္စာလာတယ္။ အေျခအေနၾကည့္ရမယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ရန္ကုန္မွာ လဲ က်ေနာ္တို႔ ဘက္က တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြလဲ ရွိေနတယ္ေလ။

ေမး။    ။ ဘယ္လိုအေျခအေနကိုေျပာတာလဲ။

ေျဖ။    ။က်န္းမာေရးအေျခအေနၾကည့္ရမယ္။ ခုတေလာက်န္းမာေရးမေကာင္းဘူး။ ေနာက္တခုက အဲဒီအစည္းအေဝးက ဘယ္အဆင့္ ဘယ္အတိုင္းအတာရွိလဲ ၾကည့္ရမယ္။ 

ေမး။    ။ ဒီညီလာခံကိုဘယ္လိုျမင္လဲ။

ေျဖ။    ။အေရးႀကီးတဲ့ညီလာခံတရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ျမင္တယ္။ သၽွမ္းျပည္ထဲမွာေနတဲ့တိုင္းရင္းသား အားလုံး စုေပါင္းၿပီးေျဖရွင္းမွျပႆနာက ၿငိမ္းေအးနိုင္မယ္။  က်ေနာ္တို႔ အစိုးရနဲ႔ အပစ္ရပ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္တာနည္းတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လက္တြဲပူးေပါင္းမွုမရလို႔ပါဘဲ။  တိုင္းရင္းသားေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတို႔ကဘဲ ေျဖရွင္းလို႔မရနိုင္ဘူး။ အားလုံးတက္ညီလက္ညီရွင္းမွရမွာပါ။

ေမး။    ။  ညီလာခံမွာ သြားေဆြးေႏြးဖို႔ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားသလဲ။

ေျဖ။    ။ျပည္ေထာင္စုကို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒီမိုကေရစီစစ္စစ္နဲ႔ ထူ ေထာင္တဲ့ နိုင္ငံျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ နိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကိုလဲ ၇၅ ရာႏွုန္းရွိမွျပင္ နိုင္မယ္ ဆိုတာ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပက လူထုကလဲ ျပင္လို႔ရသင့္တယ္။ ဒါမွ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္လာနိုင္ မယ္လို႔ အႀကံေပးသြားပါတယ္။

နိုင္ငံေရးဆိုတာ ပင္လုံကေနအေျခခံစတင္တာပါ။ ကခ်င္ေတြေျပာေနသလို နိုင္ငံေရးကို ပင္လုံကဘဲ ေဆြးေႏြးခ်င္တယ္ဆိုတာ စဥ္းစားစရာတခုေပါ့။ အေရးႀကီးပါတယ္။

ေမး။    ။ဘာေၾကာင့္လဲရွင့္။

ေျဖ။    ။ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကေနစတာဘဲေလ ျပႆနာက။ ဗမာက ပင္လုံအတိုင္းမလုပ္လို႔ အခုလို ျပႆနာႀကီး ရွင္းရခက္ႀကီးျဖစ္သြားတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္အခု ျပန္ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ ပင္လုံကို ဘယ္လိုျပင္မလဲ ဘယ္လိုျပင္သင့္လဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးရမွာေပါ့။

ပုဂၢိဳလ္ေရးအရေကာ နိုင္ငံေရးပါတီေတြကေကာ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြျပင္ခ်င္တဲ့ဥပေဒ၊ အစိုးရကလက္ခံလာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းတိုက္တြန္းေပးမွရမွာပါ။

ေမး။    ။ဒီလိုဆိုရင္ ဒီလထဲမွာက်င္းပဖို႔ရွိတဲ့ သၽွမ္းညီလာခံကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘယ္လို ေမၽွာ္လင့္ထားလဲ။

ေျဖ။    ။ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ တိုင္းရင္းသားအားလုံးကေမၽွာ္လင့္ေနတဲ့ အရာတခုျဖစ္တယ္။ စစ္မွန္ တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္လို႔ပါ။ ၿပီးခဲ့တာေတြကိုျပန္ၾကည့္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာဗမာအစိုးရက အျမဲတမ္း စ ဖ်က္တာခ်ည္းပါဘဲ။ ကခ်င္၊ ကရင္နီ၊ ေျမာက္ပိုင္းသၽွမ္းတပ္ေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူလာတာ ႏွစ္ ၂၀ ရွိၿပီ အခု ျပန္တိုက္တယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျပန္လုပ္တယ္  အျပစ္ရွာတယ္ ျပန္တိုက္တယ္။ အျပစ္ဆိုတာ ရွာေလေတြ႕ေလဘဲ။ အဲလိုျဖစ္ေနတာဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ၾကား ယုံၾကည္မွုတည္ေဆာက္လို႔မရေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းဘဲ။ အဲလိုသာ တိုက္ပြဲေတြဆက္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္  ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ လို႔ ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာနိုင္ငံဟာလဲ လူ႔အခြင့္အေရး အခ်ိဳးေဖာက္ဆုံး နိုင္ငံျဖစ္ေနဦးမွာဘဲ။  ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ လို႔မရရင္ ဒီမိုကေရစီလဲရနိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။

ေမး။    ။  သၽွမ္းညီလာခံကေန စဝ္ယြက္စစ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ျဖစ္လာနိုင္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္လား။

ေျဖ။    ။က်ေနာ့ဆႏၵမေျပာပါနဲ႔ လူထုဆႏၵကိုဘဲဦးစားေပးပါ။ လူထုဆႏၵကဘာလဲ ျပန္သုံးသပ္ၾကည့္ရင္   စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။  စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ထူေထာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္ စုျဖစ္ေစခ်င္တယ္။  ျပည္ေထာင္စုသားေတြကို ႀကီးပြား တိုးတက္ ေစခ်င္တယ္။ တိုက္ပြဲေတြ ကိုရပ္တန႔္ ေစခ်င္တယ္။ အာဆီယံကြန္ျမဴနတီျဖစ္ေတာ့မယ့္အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံကို တိုးတက္ေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းျပည္လူငယ္ေတြဟာ အခုေလာေလာဆယ္ ယာဘ မူးယစ္ေဆး စြဲေနၾကတယ္။ တိုးတက္မွုဆိုတာ လုံး၀ မရွိဘူး သူမ်ားကိုမီနိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေတြအရင္လုပ္ရပါမယ္။

ေမး။    ။ဒီလိုဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တာ ဒီညီလာခံကေနရနိုင္မယ္လို႔ေမၽွာ္လင့္လား။

ေျဖ။    ။တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တာ ဒီညီလာခံကေန အၿပီးအပိုင္ရသြားတာမ်ိဳးေတာ့မျဖစ္နိုင္ဘူးေလ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆီကိုသြားမယ့္ တံခါး တခ်ပ္လို႔ဘဲသတ္မွတ္နိုင္ပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆီ ေရာက္ဖို႔က ျပည္သူလူထုအင္အားနဲ႔ခ်ီတက္ဖို႔လိုတယ္။ အားရွိေလေလ ျမန္ျမန္ေရာက္ေလေလဘဲ။

ေမး။    ။ လာမယ့္သၽွမ္းညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာဆက္ေျပာခင္ပါေသးလဲ

ေျဖ။    ။ လာမယ့္သၽွမ္းညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ - စည္းလုံးညီညြတ္မွုဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ေသာ့တေခ်ာင္းျဖစ္တယ္။ ညီညြတ္မွုမရွိရင္ျပႆနာမမေျဖရွင္းနိုင္ဘူး။ ညီညြတ္ျခင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ က စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ဘဲ။ ဒါဟာ ျပည္သူလူထုရဲ့ ဆႏၵျဖစ္ တယ္။ စစ္မွန္တဲ့ျပည္ေထာင္စုမဟုတ္ရင္ ဒီမိုကေရစီမရနိုင္ဘူး။