“ ေတာပန္းကေလးမ်ားနဲ႔ … လွခ်င္တိုင္း လွေနပါတယ္ …. လမ္းကေလးေကြ႕ေကာက္ ရာေဘးတဘက္မွာ အဆင္းအတက္ခရီးဆက္ကာ ျဖတ္ေက်ာ္ျမင္ကြင္းေရွ႕ မွာ ေတာင္ျပာ တန္းေတြ ဆီးလို႔ကာ ….…..”

လင္းေခးၿမိဳ႕အဝင္လမ္း

နိုင္ငံေက်ာ္ အဆိုေတာ္ စိုင္းထီးဆိုင္ ရဲ့သီခ်င္းကို ကားဆရာကဖြင့္ေပးလိုက္ တာနဲ႔ ေတာင္ႀကီး ကေန မနက္ ကတည္းကထြက္လာတဲ့ က်မအဖို႔ ေပ်ာ္သလိုလို လြမ္းသလိုလို ရင္ခုန္ေနသလိုလို တမ်ိဳးတဖုံ ခံစားလိုက္ ရတယ္ ။

လင္းေခးၿမိဳ႕အဆင္း ေတာင္ေပၚမွလွမ္းျမင္ရပုံ

တကယ္ပါဘဲလမ္းကေလးေတြက ေကြ႕ေကြ႕ေကာက္ေကာက္နဲ႔ တေတာင္တက္တေတာင္ဆင္း လြယ္ကူ လွတဲ့ခရီးမဟုတ္ေပမယ့္ ပြဲခ်ိန္မို႔လားမသိ လမ္းတေလၽွာက္က ကားတန္းႀကီး ဟာ သၽွမ္းျပည္အညာ လို႔ေခၚတဲ့ ေရႊလင္းေခးၿမိဳ႕ကို သြားၾကမွာခ်ည္းျဖစ္ပါတယ္ ။


ဟုတ္ပါတယ္ ။ .. သၽွမ္းျပည္နယ္လုံးဆိုင္ရာ မူလမင္းကြန္း ကမၼ႒ာန္းတိုက္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ႀကီး ရဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ျပည့္ မဟာသတိပ႒ာန္ ညီလာခံပြဲသြားဖို႔သံဃာေတာ္ေတြေရာ ဒကာ ဒကာမေတြပါ ခရီးထြက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။


တမူးရွိလို႔ တပဲလွူဆိုတဲ့ အတိုင္း ရွိသမၽွ စုေဆာင္းထားတဲ့ ေငြေလးေတြနဲ႔ အလွူ အဒါန္းျပဳဖို႔ သၽွမ္းျပည္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က ေစတနာရွင္လူထုကေကာ အိမ္ရွင္ျဖစ္တဲ့ လင္းေခးၿမိဳ႕ခံ လူထုေတြကပါ ဒီပြဲအတြက္ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ စိတ္လွုပ္ရွားေနၾကပါတယ္ ။


ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲႀကီးမို႔လို႔ စိတ္လွုပ္ရွားၾကတာမဟုတ္ပါဘူး ။ သံသရာကေနလြတ္ေျမာက္ဖို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘုရားရဲ့ မိဇၩိမ လမ္းစဥ္တရား က်င့္ႀကံအားထုတ္တဲ့ ေလာကီသားေတြ ကို ေစတနာအျပည့္အလၽွံနဲ႔ ေထာက္ပံ့မွုေပးဖို႔ ကမၼဌာန္းလမ္းစဥ္က်င့္သုံးတဲ့ လူထုရဲ့ သဒၶါတရား ရင္ထဲမွာအျပည့္ရွိၾကလို႔ဘဲျဖစ္ပါ တယ္ ။

ႏွစ္ ၅၀ ျပည့္ေရႊရတု လင္းေခးၿမိဳ႕ သထုံမူလမင္းကြန္း သာသနာ့မာ န္ေအာင္ကမၼဌာန္းတိုက္က ညီလာခံပြဲေတာ္

လင္းေခးၿမိဳ႕ကေလးဟာ တရားရိပ္ၿမိဳ႕ေတာ္ လို႔ တင္စားေလာက္တဲ့ ဗုဒၶအဆုံးအမက်င့္စဥ္ သထုံမူလ မင္းကြန္း စတင္ပ်ံ႕ပြားရာ ၿမိဳ႕ေလးျဖစ္ပါတယ္ ။


အဲဒီၿမိဳ႕ေလးဟာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၉၉၆ ေပသာ ရွိၿပီး သၽွမ္းျပည္အညာ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ အဆိုေတာ္ စိုင္းထီးဆိုင္ေမြးရပ္ေၿမ လည္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ေတာ္ ကေန အေရွ႕ေတာင္ဘက္ မိုင္ေပါင္း ၁၂၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာ တည္ရွိပါတယ္ ။


သၽွမ္းျပည္ထဲမွာ အပူဆုံးၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ျဖစ္သလို သဘာဝ အလွတရားေတြနဲ႔လည္းျပည့္ႏွက္ေန တာမို႔ သဘာဝကိုခံစားတတ္တဲ့သူေတြအတြက္ အရာရာ ဟာ လွပေနပါတယ္ ။

လင္းေခးၿမိဳ႕ နမ့္အြန္ေက်းရြာက သဘာ၀ ေတာအုပ္

" လင္းေခးၿမိဳ႕မွာ ကၽြန္း ၊ ပ်ဥ္းကတိုး ၊ အင္ၾကင္း ၊ ပိေတာက္ ၊ ထေနာင္း ၊ ဇီးပင္ ၊ မန္က်ည္းပင္ ႏွင့္ တမာပင္ စတဲ့အပင္ ေတြထြက္ၿပီး ၿခံလုပ္ငန္းမွာလည္း ႀကံပင္  ၊ အုန္းပင္ ၊ ကြမ္းသီးပင္ ၊ ကြမ္းရြက္ပင္ ၊ ေဆးရြက္ႀကီး ၊ ရွားေဆးပင္ စတဲ့အပင္ေတြေပါ့ ။ အပူပိုင္း ေဒသထြက္ အပင္ေတြ လင္းေခးၿမိဳ႕မွာ ထြက္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အညာက လူေတြေခၚတာ သၽွမ္းျပည္အညာတဲ့ " - လင္းေခးၿမိဳ႕ မဟာဝိဟာရ ပရိယတၱိ စာသင္တိုက္ အရွင္ဝိမလဘိပါလ က မိန႔္ေတာ္မူပါတယ္ ။

ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးရြက္ႀကီးစိုက္ခင္းႏွင့္ ၿမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ေတာင္တန္းႀကီးအလွ

လင္းေခးၿမိဳ႕သမိုင္းျဖစ္တည္ရာကေတာ့ - ဆရာေတာ္အရွင္ဝိစိတၱသာရ က - " ေစာ္ဘြားေခတ္ တုန္းကေပါ့ လင္းေခးဆိုတာက ၿမိဳ႕မဟုတ္ဘူး ။ တကယ့္ေတာႀကီး ဘဲ ။ ေမာက္မယ္ၿမိဳ႕ နယ္ ေအာက္က နယ္တခုဘဲေလ ။ ၿပီးေတာ့ က်ားေတြက အရမ္း ဆိုးတယ္ ။ ခရီးသြားကုန္သည္ေတြ သြား သြားလာလာကုန္ကူးတဲ့လမ္း ။ ခရီးတေထာက္နား တဲ့ေနရာဘဲေလ ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က က်ားကိုေၾကာက္ ၿပီးေျမေပၚမွာ မနားရဲဘူး ။ သစ္ပင္ေ ပၚမွာ လင့္စင္ထိုးၿပီးအိပ္တယ္။ လင့္စင္တခုကေန တခုသြားဖို႔ၾက ေတာ့ ႀကိဳးတံတားေလး နဲ႔ ဆက္ထားၾကတယ္ ။ အဲလိုနဲ႔ လင့္စင္ေတြကို ႀကိဳးေလးနဲ႔ တခုၿပီးတခု သြယ္တန္းထားတာ အရွည္ႀကီးျဖစ္ သြားတယ္ ။ အဲတာေၾကာင့္ လန္းေခးလို႔ ေခၚတာေပါ့ ။ " ႁမြတ္ၾကားေတာ္မူ ပါတယ္ ။

ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးရြက္ႀကီးမ်ားကိုအေျခာက္လွမ္းထားပုံ

( မွတ္ခ်က္ - လင့္စင္ကိုသၽွမ္းလို လန္း လို႔ေခၚၿပီး လန္းတခုနဲ႔တခု ဆက္ထားတာ ရွည္သြားတာ ကို ေခးလို႔ ေခၚ ပါ တယ္ ။ သၽွမ္းလို လန္းေခး ဆိုတဲ့နာမည္ကို ကိုေရႊဗမာ တို႔က ဗမာမွုျပဳ လိုက္ေတာ့ လင္းေခးဆိုတာ ျဖစ္သြားတယ္လို႔ - လင္းေခး ရပ္မိရပ္ဖေတြ က ေျပာျပပါတယ္ ။)


မေျပာမျဖစ္တဲ့ လင္းေခးၿမိဳ႕ရဲ့ အထင္ကရေလးေနာက္တခုကေတာ့ အစိုးရ အထက္တန္းေ က်ာင္းနားက လင္းေခး ဗာဂ်ီးနီးယား ေဆးေပါင္း႐ုံႀကီးပါ ။ ေဆးေပါင္း႐ုံႀကီးကလဲ လင္းေခး ၿမိဳ႕ ရဲ့ သဘာဝကို ထင္ဟပ္ ေစတာ မွန္ေပမယ့္ နိုင္ငံ့စီးပြားေရး အရ ၀မ္းေရးခက္ခဲလာလို႔ ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးရြက္ႀကီး ေအာင္ျမင္မွု သိပ္မရွိလွေတာ့ပါဘူး ။ စိုက္ပ်ိဳးမွု နည္းပါးလာတယ္ လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္ ။

ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးေပါင္း႐ုံ

လင္းေခးၿမိဳ႕အဝင္ ေတာင္အဆင္းမွာ ၿမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ကအင္မတန္ျမင့္မားတဲ့ လြယ္လုံ ၊ လြယ္စေလ ေတာင္ခၽြန္းႀကီး နဲ႔ အတူ ၿမိဳ႕နဲ႔ကပ္ၿပီးစီးဆင္းေနတဲ့ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေရၾကည္ေ ၾကာင့္ သဘာဝအလွဟာ စိမ္းလန္းစိုေၿပ သာယာေနပါတယ္ ။

လင္းေခးၿမိဳ႕အဝင္

ဟုတ္ပါတယ္။ လင္းေခးၿမိဳ႕ေန ေဒသခံေတြဟာ တိန္းေခ်ာင္းေရကို အဓိက မွီခိုအားထားၾက ပါတယ္ ။ စိုက္ပ်ိဳး ေရးအျပင္ ေမြးျမဴေရးနဲ႔ ေသာက္သုံးေရ အျဖစ္လဲ အသုံးျပဳပါတယ္ ။


အသက္ ရဝ အရြယ္ အဖြား မယ့္ေထာက္ခမ္းက ဘယ္ၿမိဳ႕ ဘယ္ေနရာ ဘဲေရာက္ေရာက္ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေရ အရသာကို ဘယ္ေရမွ လိုက္မမွီနိုင္ဘူးလို႔ဆိုပါတယ္ ။


နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေရရဲ့အရသာဟာ ခ်ိဳၿမိန္လြန္းလို႔ မေသာက္ရမေနနိုင္ ။ တခ်ိဳ႕ေတြဆိုရင္ တျခားၿမိဳ႕ကို ဘုရားဖူး ၊ ခရီးထူး သြားတာေတာင္မွ တိန္းေခ်ာင္းေရကို ဗူးေလးထဲထည့္ နဲ႔ သယ္ယူသြားၾကတယ္လို႔ ျပဳံးျပဳံးေလးနဲ႔ ေျပာျပပါတယ္ ။


ထူးျခားခ်က္ေလးေနာက္တခုက ေတာ့ လင္းေခးၿမိဳ႕ေလးရဲ့ တေကၤတ လို႔ ေျပာရင္လဲ မွားမယ္မထင္ပါ ဘူး ။ ေဒသခံေတြက တိန္းေခ်ာင္းေရကို ေရရဟတ္ နဲ႔ သယ္ယူၿပီး လယ္ယာ စိုက္ခင္းထဲ သဘာဝနည္းနဲ႔ ခပ္ထည့္ တဲ့ လက္လုပ္ယႏၲယားေလးဘဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လင္းေခးသူ လင္းေခးသား ေတြအတြက္ တိန္းေခ်ာင္း ဟာ သူတို႔ရဲ့အသက္ေသြးေၾကာ လို႔ ေျပာရင္လဲ မွားမယ္မထင္ပါ ။

နမ့္တိန္းေခ်ာင္းအလွ

" လင္းေခးေဒသခံေတြက နမ့္တိန္းေခ်ာင္းကိုဘဲ မွီခိုတာေပါ့ ။ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းမရွိရင္ မျဖစ္ဘူး ။ စိုက္ပ်ိဳး ေရးပိုင္း မွာဆိုရင္လည္း ဒီတိန္းေခ်ာင္းေရကိုဘဲ အားကိုးရတယ္ ။ ေသာက္ သုံးေရအတြက္ေရာေပါ့ ။ နမ့္တိန္းေခ်ာင္း မရွိရင္ လင္းေခးကၿမိဳ႕အဆင့္ေတာင္ မျဖစ္နိုင္ေလာက္ ဘူး ။ ရြာ ေလာက္ဘဲျဖစ္မွာ " လို႔ လင္းေခးၿမိဳ႕ သၽွမ္းျပည္နယ္လုံးဆိုင္ရာ မူလမင္းကြန္း ကမၼန္း႒ာန္းအဖြဲ႕မ်ားရဲ့ ဥကၠဌ ဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ဝိစိတၱသာရ က မိန႔္ၾကားေတာ္မူပါတယ္ ။


ဒါေပမယ့္ တဖက္ကလည္း ပူအိုက္တဲ့ရာသီရွိလို႔ မီးေဘး အခ်ိန္မေရြး ၾကဳံနိုင္တာေၾကာင့္ လင္းေခးၿမိဳ႕ ခံေတြဟာ အဝီစိတြင္းေတြကိုယ္စီလည္း တူးထားၾကပါတယ္ ။ မွန္ပါတယ္ .. မီးေဘးေရွာင္ မေလာင္ခင္တား .. ႀကိဳတင္သတိ ဝိရိယထား မွားသည္မရွိ .. ေပါ့ေနာ္ ။

ေရရဟတ္ျဖင့္ လယ္ေရသြင္းေနစဥ္

အဲဒီအဝီစိတြင္းေရကိုေတာ့ ေသာက္ေရအျဖစ္ အသုံးျပဳသူ နည္းပါတယ္ ။


လင္းေခးသူလင္းေခးသား ေတြဟာ အပူခ်ိန္ကိုအန္တုၿပီး ၀မ္းေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္္ရာမွာ ၾကည္လင္ေအးျမတဲ့ တိန္းေခ်ာင္းေရဟာ သူတို႔ဘဝရဲ့ အေမာေျပေလးပါဘဲ ။


ဒါတင္ဘဲလား … မဟုတ္ပါဘူး ။ လင္းေခးမွာ ဘယ္ပန္းခ်ီေရးလို႔မမွီတဲ့ သဘာဝအလွတရားတခု ရွိပါေသး တယ္ ။


" အိမ္မွာ ေရတြင္းေတာ့ရွိတယ္ ။ မခ်ိဳးခ်င္ဘူး ။ တိန္းေခ်ာင္းေရကိုဘဲ ဆင္းခ်ိဳးခ်င္တယ္ ။ အိမ္ကေရေတြ ေသာက္လို႔ မခ်ိဳဘူး ။ မေအးဘူး ။ အန္တီတို႔ နမ့္တိန္းေရကို ဘဲ ေသာက္ တယ္ " လို႔ ေဒသခံ ပါအိမ္ ကေျပာပါတယ္ ။

နမ့္တိန္းေခ်ာင္းသို႔ ေဒသခံမ်ား ေရဆင္းခ်ိဳး

ညေနပိုင္း ေနဝင္ ဆည္းဆာ ခ်ိန္ဟာ လင္းေခးၿမိဳ႕ရဲ့ အလွဆုံးအခ်ိန္လို႔ဆိုရပါမယ္။ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေဘး မွာ ပြဲလမ္းသဘင္အလားပါဘဲ ။ ေဒသခံေတြ ေရဆင္းခ်ိဳးၾက တယ္ ။ ေရကူးၾကတယ္ ။ အဝတ္ေတြဘာ ေတြေလၽွာ္ ။ ေရေတြခပ္ေပါ့ ။ ကေလး ၊ လူႀကီး ကအစ လွပ်ိဳျဖဴေလးေတြနဲ႔ ကမ္းနံေဘးမွာ စည္ကား ေနတာ ဟာျဖင့္ ပန္းမ်ိဳးစုံပြင့္ လန္းေနတဲ့ ဥယ်ာဥ္ထဲမွာ ေက်းငွက္သာရကာစုံက ေတးသီ ေနတဲ့ အလား ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ခံစား ရပါတယ္ ။

ႏြားလွည္းျဖင့္ ေရဆင္းခပ္ၾကပုံ

အဝတ္ေလၽွာ္တဲ့လူကေလၽွာ္ ၊ ေရပုံးေလးနဲ႔ ေရဆင္းခပ္တဲ့လူကခပ္ ၊ ကားေတြ ေထာ္ လာဂ်ီေတြ ၊ ႏြားလွည္း ေတြနဲ႔ ေရခပ္ဆင္းတဲ့ ပုံရိပ္ေလးက ဇာတိေျမနဲ႔ေဝးကြာသူအဖို႔ လြမ္းေမာဖြယ္ရာ ပုံရိပ္ေလး ပါဘဲ ။
အလွအပေရာ အသုံးခ်မွုအတြက္ေရာ စြယ္စုံရတဲ့ ေရႊလင္းေခးက တိန္းေခ်ာင္းေရေလးပါ တကား…… ။

နမ့္တိန္းေခ်ာင္းအလွ

စာေရးသူအေနနဲ႔ ေနာက္တခု စိုးရိမ္မိတာက လင္းေခးရဲ့ အလွအပ ၊ ေဒသခံေတြရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာ ေတြကို ေငြရွင္ေၾကးရွင္ ေတြက ေန႔စဥ္ရက္ဆက္အဆိပ္ခတ္ေနတာပါဘဲ။ ဘာအဆိပ္လဲ ။ ဘယ္လိုခတ္ တာ လဲ - ဆိုတာ လင္းေခးၿမိဳ႕ခံတခ်ိဳ႕ေတြေတာင္ သိဦးမွာ မဟုတ္ပါဘူး ။ နမ့္တိန္းေခ်ာင္း ျဖစ္တည္ရာ မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕ နယ္မွာ ေက်ာက္မီးေသြး တူးေဖၚ ဖို႔ျပင္ဆင္ေနသလို - လဲခ်ား နဲ႔ နမ့္စန္ ၿမိဳ႕ နယ္မွာ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေဘး မွာတင္ ေက်ာက္ မီးေသြး နဲ႔ တျခားသတၱဳေတြတူးေဖၚေနတာရွိပါတယ္ ။ အဲဒီ့ကေန ထြက္ရွိတဲ့ ေျမစာေတြ ၊ အညစ္အေၾကးေတြ ဓါတုေရေတြ တိန္းေခ်ာင္းထဲကို ေန႔စဥ္ စြန႔္ပစ္ေနလို႔ပါဘဲ ။ အဲတာကို ဘယ္လိုကာကြယ္ၾကမလဲ ။ လင္းေခးၿမိဳ႕ခံေတြနဲ႔ နမ့္တိန္းေခ်ာင္းေဘးမွာ မွီခိုေနထိုင္ၾကတဲ့ လူထုေတြ ဒီေဘးကေနလြတ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ ။


လင္းေခး ပြဲေတာ္ကအျပန္ ဒီအေၾကာင္းအခ်က္ဟာျဖင့္ စာေရးသူကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေစ မိတာအမွန္ပါ ။


သၽွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း လင္းေခးၿမိဳ႕ရဲ့ အလွကို စုေပါင္းကာကြယ္ဖို႔ အမွိုက္သရိုက္ကို စည္းစနစ္နဲ႔ စြန႔္ပစ္ၾကပါ ၊ တိန္းေခ်ာင္းေဘးက သဘာဝ ေတာရိုင္းသစ္ပင္ေတြကို ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္းေပးၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါ တယ္ရွင္ ……