NLD ပါတီ၏ ေထာက္ခံမွုျဖင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က သေဘာတူနိုင္ ခဲ့သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွု ဆိုင္ရာ မူေဘာင္ေၾကာင့္ စစ္မွန္ေသာ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္မလာနိုင္ပဲ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထက္က က်င္းပခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသား ညီလာခံကဲ့သို႔ ေသာ ညီလာခံမ်ိဳးသာ ျဖစ္လာနိုင္ေၾကာင္း သၽွမ္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ခြန္ထြန္းဦးက ေဝဖန္ေျပာၾကား လိုက္ပါသည္ ။

“ အခု ဒီပုံအတိုင္းဆိုရင္ အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္က ေညာင္ႏွစ္ပင္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသား ညီလာခံ လိုမ်ိဳးလို ေဆြးေႏြးပြဲမ်ိဳးေတြ သာ ေပၚေပါက္ လာဖို႔ ရွိေနတယ္ ” ဟု သၽွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦး က ေနျပည္ေတာ္တြင္ သေဘာတူခဲ့သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွုဆိုင္ရာ မူေဘာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာဆိုသည္ ။


အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္အနာဂတ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ေရးတို႔ အတြက္ အေရးပါသည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအတြက္ နိုင္ငံေရး မူေဘာင္ေရးဆြဲေရး အစည္းေဝးကို ေနျပည္ေတာ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက က်င္းပ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရ ရ၀၀ ႏွင့္ အစိပ္ ( ရ ) စိပ္ပါ၀င္သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွု ဆိုင္ရာ မူေဘာင္ကို NLD ပါတီ၏ ေထာက္ခံ ခ်က္ျဖင့္ အတည္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။


အတည္ျပဳခဲ့ေသာ မူေဘာင္အရ အစိုးရ ဘက္မွ ရ၅ ဦး ၊ လႊတ္ေတာ္မွ ရ၅ ဦး ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား ဘက္မွ ၁၅၀ ဦး ၊ တပ္မေတာ္မွ ၁၅၀ ဦး ၊ နိုင္ငံေရးပါတီအားလုံးမွ ၁၅၀ ဦး ၊ လက္နက္ကိုင္ မဟုတ္ ပါတီမဟုတ္ သည့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ၅၀ ဦး ၊ အျခားဖိတ္ၾကားသင့္သူမ်ား ၅၀ ဦးျဖင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပရမည္ျဖစ္သည္ ။


နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အပစ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္း မရွိေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား တက္ေရာက္ နိုင္ျခင္း မရွိခဲ့သည့္ အဆိုပါ အစည္းေဝး မ်ားတြင္ အတိုက္အခံ တိုင္းရင္းသားပါတီ အခ်ိဳ႕မွ အစိုးရတပ္မ ေတာ္ လႊတ္ေတာ္ စုစုေပါင္း  ၁ စိပ္ ၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ၁ စိပ္ ၊ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ၁ စိပ္ စသျဖင့္ ယခင္ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္က အတိုက္အခံမ်ား ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း သုံးပြင့္ဆိုင္ နိုင္ငံေရးဆြးေႏြးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ ။ သို႔ေသာ္  တပ္မေတာ္ ဘက္မွ လက္မခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ အစည္းအေဝးမွာ အေျခအတင္ျဖစ္ေနသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရ NLD ပါတီ၏ အဆုံး အျဖတ္ျဖင့္ အစိပ္ (၇) စိပ္ႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ (၇၀၀) တက္ ေရာက္မည့္ မူေဘာင္ကို အတည္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။


ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္က အမ်ိဳးသားညီလာခံတြင္ အဓိက က်သည့္နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ၊ အစိုးရ တာ ၀န္ရွိသူမ်ားသာမက ေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္ ေသာ လူမ်ားကို ၁၀၄ မူျဖင့္ ထည့္သြင္းခဲ့ၿပီး ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ လိုလားခ်က္မ်ား မပါ၀င္သည့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကိုသာ ေရးဆြဲနိုင္ခဲ့သည္ ။


လက္ရွိ မူေဘာင္ပါ ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္အရ တပ္မေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္ ၁၅၀ မွာ တသံတည္း ထြက္နိုင္ၿပီး တပ္မေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္ အစုတြင္လည္း ေနရာအနည္းငယ္ ၊ အစိုးရ အစုတြင္လည္း ေနရာ အနည္း ငယ္ ရရွိဦးမည္ ျဖစ္ကာ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားတြင္လည္း လက္ရွိအစိုးရ (သို႔မဟုတ္ ) တပ္မ ေတာ္ ႏွင့္နီးစပ္သည့္ ပါတီမ်ား ပါ၀င္ေနသျဖင့္ တပ္မေတာ္ အသာစီး ရယူထားသည့္ မူေဘာင္ျဖစ္ေန သည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္ ။


ယင္းအျပင္ နိုင္ငံေရးပါတီ ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္ ၅၀ ဦးဆိုသည့္အေရအတြက္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရွိ အေျခေနအရ ယင္းအေရအတြက္ မရွိပဲ ၊ အျခားဖိတ္ၾကားသင့္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၅၀ ဦးဆိုသည့္ အခ်က္မွာလည္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုမွု အတြက္ေထာက္ျပစရာ ျဖစ္ေနခဲ့သည္ ။


ယင္းကဲ့သို႔ အသာစီးရယူထားမွုမ်ားေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကဲ့သို႔ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ခက္ခဲနိုင္သည္ ဟု နိုင္ငံေရးေလ့လာ သူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက သုံးသပ္သည္ ။


၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒေအာက္မွာ လုပ္တဲ့ ၁၉၉၃ - ၂၀၀၇ အမ်ိဳးသားညီလာခံ ပုံစံတူပဲ ျဖစ္လာဖို႔ မ်ားပါတယ္ ။ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ဦးတည္နိုင္မယ့္ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွု ကို ေဖာ္နိုင္ေလာက္တဲ့ မူေဘာင္ ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္တာ မျဖစ္လာနိုင္ပါဘူး - ဟု ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက သုံးသပ္သည္ ။


ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွ  ဖြဲ႕စည္းပုံကို လက္မခံေသာေၾကာင့္ သၽွမ္းျပည္အတိုင္ပင္ခံ ေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္းရန္ ျပင္ဆင္သည့္ SNLD ပါတီ ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦးႏွင့္ သၽွမ္းေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕အား ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က စစ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးကာ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ခ် ခဲ့ဖူးသည္ ။