အဖြင့္မိန႔္ခြန္း

က်မကိုအခုလိုလာၿပီးေတြ႕တဲ့အတြက္အမ်ားႀကီးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ဒီလိုေတြ႕ဆုံမွုအတြက္လဲက်မတို႔ေမၽွာ္လင့္ခဲ့ တာၾကာပါၿပီ ။ေတြ႕ဆုံျခင္းအားျဖင့္လဲက်မတို႔အားလုံးအတြက္တိုးတက္မွုေတြအက်ိဳးေကာင္းေတြရလိမ့္မယ္လို႔ေမၽွာ္လင့္ပါတယ္ ။

ဂ်ဴလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔က UNFC ေခါင္းေဆာင္မ်ား နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ေတြ႕ဆုံစဥ္

က်မတို႔ ေတြမိသားစုလိုေတြ႕တယ္ဆိုေတာ့ က်မတခုေမးခ်င္ပါတယ္ ။


ဒီအထဲမွာဘယ္သူအသက္အႀကီးဆုံးလဲ?  ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြအပါအဝင္ေပါ့။ ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြက က်မထက္ ၃ လငယ္တယ္။က်န္တဲ့ဧည့္သည္ေတြေကာ က်မထက္ႀကီးတဲ့သူပါလား ။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထဲင္ကအသက္ဘယ္ေလာက္လဲ။ ၈၀ ႏွစ္။ က်မထက္ႀကီးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အန္ဘန္လာေကာ၊ ၆၇ ဆိုက်မထက္ငယ္တယ္။က်မထက္ႀကီးတာ တေယာက္ဘဲရွိတာေပါ့ ။


က်မဘာျဖစ္လို႔ေမးလဲဆိုေတာ့ က်မ ဒီအစည္း အေဝးမလာခင္ က်မ စဥ္းစား မိတယ္။ က်မတို႔အားလုံးမွာ က်မတို႔ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မႀကိဳက္ သည္ျဖစ္ေစ တူညီခ်က္တခုရွိတယ္။ က်မတို႔ဘယ္လိုမွအျမဲေနသြားလို႔မရဘူး။ က်မတို႔ သက္တမ္းဆုံးတဲ့ အခါမွာ က်မတို႔ဒီေလာကကေနထြက္သြားရမွာဘဲ ။


က်မတို႔ဒီေလာကကေနမထြက္သြားခင္မွာ အားလုံး စုေပါင္းၿပီးေတာ့ နိုင္ငံ့ တိုးတက္မွုလုပ္သြားခ်င္တယ္။အဲဒါ က်မစိတ္ထဲေရာက္လာတယ္။က်မတို႔ဒီမွာရွိတဲ့အားလုံးလူငယ္ေတြအပါအဝင္ေပါ့၊ေျပာလို႔ရတာမဟုတ္ဘူး၊လူငယ္၊လူႀကီးဘယ္သူဟာဤေလာကႀကီးကေနအရင္ထြက္သြားမလဲဆိုတာတေန႔တခ်ိန္တခါမွက်မတို႔ထြက္သြားရမွာဘဲ။ဘယ္သူမွျငင္းလို႔မရဘူး ။


က်မတို႔အားလုံးတျခားကိစၥေတြ NCA နဲ႔ဘယ္ေလာက္ဘဲျငင္းခုံခုံ၊ ဖက္ဒရယ္ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးဘယ္ေလာက္ ဘဲျငင္းခုံခုံတူညီတဲ့ ကိစၥတခုကေတာ့ က်မတို႔ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာဤေလာက ကေနထြက္သြားရမွာဘဲ။ မထြက္သြားခင္မွာ က်မညီညႊတ္မွုကို လိုခ်င္တယ္။ က်မတို႔အစဥ္အဆက္ က်မတို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြေမၽွာ္မွန္းခဲ့တဲ့ညီညြတ္မွုကိုရယူၿပီးေတာ့ထားပစ္ခဲ့ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့စိတ္က်မေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္ ။


ေနာက္တခုက်မစဥ္းစားမိတာဘာလဲဆိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံးဟာ ဘာလဲ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာ အရင္စဥ္းစား ရင္ေကာင္းမလားလို႔ ။


 ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မအေနနဲ႔ - က်မကဘယ္သူလဲ ဆိုေတာ့ က်မဟာျမန္မာ နိုင္ငံသား တေယာက္လို႔ ေျပာ မွာလား၊ က်မဟာ က်မမိဘရဲ့သမီးေျပာရမွာလား၊ က်မအေဖဟာ အညာသားဗမာစစ္စစ္၊ က်မအေမဟာ ဧရာဝတီက မြန္ေသြး ပါ တယ္။ ရခိုင္ေသြး ပါေကာင္းပါမယ္။ ဖိုးဖိုးဘက္က က်မ သိပ္မေသခ်ာဘူး ။ ေသခ်ာတာ ကေတာ့ မြန္ေသြး ပါတယ္။ က်မက မြန္မ်ိဳးႏြယ္လို႔ေခၚရမွာ လား။ အညာသားမ်ိဳးႏြယ္လို႔ ေခၚရမွာလား။ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္က်မတို႔ Identity အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တခုတည္းမဟုတ္ပါဘူး ။


ဒီေတာ့ က်မက ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာတေယာက္လို႔သတ္မွတ္ရမွာလား။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘာလဲ ဘယ္လူလဲဆိုတာ သတ္မွတ္သာအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။လူတိုင္းလူတိုင္းမွာရွိပါတယ္။ အဲဒါ Diversity ဘဲ ။


ေနာက္ဆုံးေတာ့ ဒိုင္ဗာစီတီအရင္လာသလား ယူနီတီလာတာလား။ Diversity of the unity ဆိုတာဒီမတူကြဲျပား မွုဆိုတာ က်မတို႔အခ်င္း ခ်င္းၾကား ထဲမွာမဟုတ္ဘူး၊ က်မတို႔ တေယာက္ခ်င္းတေယာက္ ခ်င္း အတြင္းမွာကို မတူကြဲျပားမွုေတြ အစုံရွိပါတယ္ ။


ဥပမာဆို ကခ်င္၊ ကခ်င္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ္ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာဆိုလို႔ကိုယ့္ရဲ့ Identity ဘဲ။ကို္ယ္ကိုး ကြယ္တဲ့ ဘာသာဆိုလဲ မတူတဲ့ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေ တြ ရွိတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဆိုတာလဲမတူတဲ့အရပ္ ေဒသ က လာတာ ရွိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့မိဘကမတူညီတဲ့ အေျခအေနေတြရွိတယ္။ အဲဒီလိုအမ်ိဳးမ်ိဳး မတူညီတာ ေတြရွိတယ္ ။


က်မစဥ္းစားမိတာကေတာ့တကယ္ႀကီးတဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြခိုင္ခံ့တဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြဆိုတာအျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ဒီအျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးစုေစာင္းၿပီးေတာ့မွခိုင္ခံ့တဲ့အပင္ႀကီးတခုျဖစ္လာတာပါ။အျမစ္တခုတည္းရွိတဲ့အပင္ေတြဟာမခိုင္ခံ့ပါဘူး ။


ဥပမာဆိုရင္မုံလာဥ ဆြဲထုတ္လိုက္ရင္ပါသြားတာဘဲ။ သူကအျမစ္က တခု တည္း ရွိတယ္။ တကယ္ေတာ့ျမစ္မ ပင္မ တခုတည္းရွိတယ္။ နည္းနည္းေလးေပါ့တျခားအျမစ္ေသးေသးေလးရွိရင္ရွိမယ္။ဒီလိုအျမစ္ႀကီးႀကီး တခုတည္း ရွိတာ မခိုင္ခံ့ပါဘူး။ဆြဲႏွုတ္လိုက္လို႔ရွိရင္တခါတည္းပါသြားတာဘဲ ။


ဒီလို Diversity ရွိတဲ့အျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြတာတကယ္ကို ခိုင္ခံ့နိုင္မွာပါ။ အဲဒီေတာ့က်မတို႔ ကေန ၿပီးေတာ့ Diversity of Strength ဆို ၿပီးေတာ့လက္ေတြ႕က်က်သဘာဝအရမွန္ တယ္လို႔က်မျမင္ တယ္။ က်မ တို႔ ဘယ္သူ မွ Identity တခုတည္းရွိတာမဟုတ္ဘူး။ က်မဒီဟာကိုဘာျဖစ္ လို႔ေ လ့လာလဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ တကမၻာလုံးမွာ ျဖစ္ေန တဲ့ Identity Crisis ေပါ့။ အထူးသျဖင့္ဘာသာေရးအရ ကြဲျပားတာေတြ၊ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီးေတာျပင္သစ္မွာ ႀကီးလာတဲ့ North Africa ကမူစလင္ဘာသာဝင္တေယာက္ က ေရး ဖူး ပါတယ္ ။


ဒီ Identity နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေပါ့။လူေတြဟာကိုယ့္မွာ Identity တခုရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္လိုက္လို႔ရွိရင္ျပသနာ ျဖစ္တယ္ တဲ့။ဒါေပမယ့္လူတိုင္းလူတိုင္းမွာ Identity အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ဒီဟာေတြအားလုံးကိုသိမ္းသြင္းၿပီးေတာ့ လက္ခံၿပီးေတာ့ေက်ာ္လႊားနိုင္ရမယ္။ဒီဟာေတြအားလုံးကိုအင္အားျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္နိုင္ရမယ္ဆိုေတာ့က်မ ဒီဟာကိုသိပ္ကိုသေဘာက်ပါတယ္ ။


က်မတို႔အားလုံးဟာျပည္ေထာင္စုသားေတြဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေစခ်င္ တယ္။ကိုယ္သက္ဆိုင္ရာ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေစခ်င္တယ္။ကိုယ္ကိုးကြယ္ရာဘာသာဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေစ ခ်င္တယ္။  ကိုယ့္ရဲ့မိဘေတြကလဲလူမ်ိဳးစုတခုတည္းကဘဲျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ဒီလိုမတူကြဲျပားတဲ့ Identity ကိုေပါင္းၿပီးေတာ့ ပိုၿပီး ခိုင္ခံ့တဲ့အပင္ႀကီး သဖြယ္ျဖစ္တဲ့ျပည္ေထာင္ စုကို ထူေထာင္တာဟာ က်မတို႔ ေခတ္မွာက်မတို႔အသက္ရွင္ ကာလ မွာ က်မတို႔ထူေထာင္သြားေစခ်င္တယ္ ။


က်မတို႔ဒီမွာအျမဲရွိေနမွာမဟုတ္ဘူး။ဒါဘယ္သူမွျငင္းလို႔ရမွာမဟုတ္ဘူး။က်မတို႔အသက္၅၀ေက်ာ္လာတာနဲ႔အမၽွသက္တမ္းတဝက္ေရာက္တဲ့သူကမ်ားပါတယ္။အသက္တရာေက်ာ္တဲ့သူကအခုနည္းနည္းေတာ့မ်ားလာတယ္။က်မတို႔ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ပ်မ္းမၽွျခင္းသက္တမ္းနဲ႔အမ်ိဳးသားေတြက၆၃ႏွစ္၊အမ်ိဳးသမီးေတြက၆၅ႏွစ္ဆိုေတာ့၊ဒီမွာလဲအမ်ိဳးသား ေတြဘက္က ၆၃ ႏွစ္ ေက်ာ္သြားၿပီ၊ က်မလဲ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္သြားၿပီ၊ က်မတို႔မွာက်န္တဲ့သက္တမ္းအတြင္းမွာ က်မတို႔ ေရရွည္ထားေပးခဲ့ရမယ့္ေနာင္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာစဥ္းစားၿပီးေတာ့က်မတို႔ေျပာမယ္ဆိုမယ္ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္အခက္အခဲရွိမယ္မထင္ဘူးလို႔က်မယုံၾကည္ပါတယ္ ။


အဲဒါ့ေၾကာင့္မို႔လို႔ဒီအခ်က္ႏွစ္ခ်က္မေန႔ကစဥ္းစားတာပါ။ဒီအစည္းအေဝးက်ရင္ပြင့္ပြင့္လင္းေျပာရရင္ေအာင္ျမင္ခ်င္ေစတယ္။အရင္တုန္းကမေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ဟာကိုေအာင္ျမင္ခ်င္တယ္။ဒီလိုေအာင္ျမင္မွုရေအာင္ဘယ္လိုစဥ္းစားမလဲဆိုေတာ့က်မအေတြးႏွစ္ခုဝင္လာတယ္။တခုကအကန႔္အသတ္မရွိတဲ့အခ်ိန္မရွိဘူး။ကမၻာႀကီးေတာင္မွအကန႔္အသတ္မရွိဘူးလို႔ေျပာလို႔ရတာမဟုတ္ဘူး။ကမၻာႀကီးလဲတခ်ိန္တခါၿပီးသြားမွာပဲေပါ့ေနာ္။က်မတို႔တဦးခ်င္းတဦးခ်င္းမွာအကန႔္အသတ္မဲ့အခ်ိန္ရွိတာမဟုတ္ပါဘူး။ဒီရွိတဲ့အခ်ိန္ကိုတန္ဖိုးအရွိဆုံးျဖစ္ေအာင္လို႔သုံးေစခ်င္တယ္။ဒီရွိတဲ့အခ်ိန္ကိုသတ္တိရွိရွိနဲ႔အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေအာင္ က်မလုပ္ခ်င္တယ္ ။


ေနာက္ၿပီးေတာ့က်မတို႔အားလုံးဟာ Identity ေပါ့ေနာ္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တခု တည္း ရွိတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီ လိုစဥ္းစားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္က်မတို႔ ကြာဟ ခ်က္ေတြက အင္မတန္မွနည္းသြားမယ္။ ဥပမာဆိုလို႔ ရွိရင္က်မေမေမ က မြန္ ဆိုေတာ့မြန္ေသြးပါတယ္။မြန္ေတြနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္မွုလုပ္လို႔ရတယ္။က်မအဖိုးကခရစ္ယာန္ဆိုေတာ့ခရစ္ယာန္ေတြနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္လို႔ရတယ္။က်မတို႔ကိုးကြယ္တဲ့ဗုဒၶဘာသာကဘာသာဆိုၿပီးေတာ့ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္လို႔ရတယ္။တူညီတဲ့အပိုင္းေတြမွာက်မတို႔ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးေတာ့ငါတို႔အားလုံးဟာမၽွေဝနိုင္တာဘဲဆိုတဲ့စိတ္ထားနဲ႔ျပသနာေတြကိုကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ခ်င္းကပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့မေျဖရွင္းနိုင္တဲ့ကိစၥမရွိဘူးလို႔က်မထင္ပါတယ္ ။


Identityနဲ႔ပတ္သက္လို႔က်မကေလးမတေယာက္အေၾကာင္းဖတ္ၿပီးေတာ့သူကလဲဒီလိုပါဘဲ။သူ႔ရဲ့မ်ိဳးႏြယ္ေတြမေနတဲ့နိုင္ငံမွာႀကီးလာရေတာ့သူ႔ရဲ့ Identity ကိုသူေျပာေျပေတာ့Tangla Identity ေပါ့၊ ရွုပ္ေထြးလွတဲ့ Identity ေပါ့၊သူဘယ္သူလဲဆိုတာ သူဆုံးျဖတ္ရတာရွုပ္ေထြးေန တယ္ ။


ဒီလိုရွုပ္ေထြးမွုက က်မတို႔ မျဖစ္ေစ ခ်င္ဘူး။ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ Identity အားလုံး ဟာတန္းတူရည္တူလက္ခံနိုင္တယ္၊ သူတို႔ေတြဟာ သဟဇာတရွိရွိနဲ႔ ရွင္သန္ နိုင္ တယ္။ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေစခ်င္တယ္ ။ျပည္ေထာင္စု ဆိုတာဒီလိုပါ ဘဲ။ အားလုံးဟာအတူတူေနၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ့မတူညီတဲ့ကိစၥေတြကို သဟ ဇာတျဖစ္ေအာင္လုပ္တာ   ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ျခင္းပါဘဲ ။


အဲဒီလိုစိတ္ဓါတ္နဲ႔သြားမယ္ဆိုရင္က်မတို႔ေအာင္ျမင္နိုင္မယ္လို႔က်မယုံၾကည္ပါတယ္။ဒါကိုက်မတို႔အေနနဲ႔က်မတို႔တိုင္းရင္းသားေတြကဘာ့ေၾကာင့္ဒီ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာဘာဝင္ဖို႔အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုတာပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရင္က်မတို႔လဲဒီကိစၥကိုထိထိေရာက္ေရာက္ကိုင္တြယ္ဖို႔ႀကိဳးစားပါ့မယ္။က်မတို႔အေနနဲ႔လဲက်မတို႔အျမင္ေတြကိုပြင့္ပြင့္လင္းလင္းမွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာျပမယ္။အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ပြင့္လင္းဖို႔ေျဖာင့္မတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ေျဖာင့္မတ္ဖို႔ပြင့္လင္းဖို႔ဆိုတာကလဲဒါပထမလိုအပ္တဲ့ယုံၾကည္မွုဘဲ။ကိုယ္မယုံၾကည္တဲ့သူနဲ႔ဆိုပြင့္လင္းဖို႔အင္မတန္မွခက္ပါတယ္ ။


ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ဒီသူဟာကိုယ့္ကိုမေကာင္းႀကံမယ္လို႔ထင္ရင္သူနဲ႔ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆက္ဆံမယ္ဆိုရင္ကိုယ့္အေၾကာင္းသိသြားတာကိုအေျခခံၿပီးေတာ့အခြင့္အေရးယူမလားဆိုၿပီးေတာ့ဒီလိုစိုးရိမ္မွုလဲရွိနိုင္ပါတယ္ ။ ပထမဦးဆုံးတေယာက္နဲ႔တေယာက္ပြင့္လင္းနို္င္ဖို႔အတြက္ေျဖာင့္မတ္နိုင္ဖို႔အတြက္အဲဒီ့အထိေတာ့ယုံၾကည္မွုရွိရမယ္ ။


က်မတို႔ဟာတေယာက္နဲ႔တေယာက္ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်က္ေတြကိုျပန္ၿပီးေတာ့တိုက္ခိုက္ဖို႔သုံးဖို႔အတြက္မဟုတ္ဖူး၊ၾကားမွရွိေနတဲ့ျပသနာကိုဘယ္လိုေျပလည္ေအာင္အေျဖရွာဖို႔။က်မထပ္သလဲလဲေျပာပါတယ္။ျပသနာဟာခက္တာမဟုတ္ ဘူး ။


အေျဖရွာမွာမို႔ဘဲအေရးႀကီးတာ။ျပသနာေတာ့ရွိမွာပဲ။အခုလဲရွိမွာပဲေနာင္လဲရွိမွာဘဲ။က်မတို႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္တည္တံ့တံ့ရွိတဲ့အခါမွာလဲရွိမွာဘဲ။အဲဒီ့ေတာ့ျပသနာေျဖရွင္းတဲ့နည္းကိုဘဲက်မတို႔ရွာဖို႔ပါဘဲ။ျပသနာကိုေတာ့စိုးရိမ္ဖို႔မလိုပါဘူးလို႔က်မအေနနဲ႔တင္ျပခ်င္ပါတယ္ ။


ဒါ့ေၾကာင့္မို႔လို႔ NCA အခက္အခဲၿငိမ္းခ်မ္းေရးပေရာဆက္ေတြရဲ့ အခက္ အခဲေတြကိုျပသနာပါလို႔ဆိုမဲ့အစား ကိုင္တြယ္ရမယ့္ကိစၥ တခုဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ ဝိုင္းၿပီးေတာ့အေျဖရွာေပးခ်င္ပါတယ္လို႔က်မ အေနနဲ႔ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ ပါတယ္ ။

အပိုင္း (၁)